چکیده :

با ورود اسلام به سرزمین‌های ایرانی، تغییراتی در ساختار کالبدی شهرهای دوره‌ی قبل (ساسانی) صورت گرفت. ویژگی عمومی شهرهای این دوره، اهمیت ربض و توسعه یافتن این بخش است. به‌رغم وجود گزارش‌های جغرافیانگاران مسلمان و شناختی عمومی که از ساختار شهر‌های نخستین و عناصر شکل‌دهنده‌ی آنها به‌دست داده شده از سیمای برخی از شهرهای تاریخی ایران اطلاعات جامعی در دست نیست؛ یکی از مهمترین این شهرها، یزد است. بر همین اساس در پژوهش پیش‌رو که از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است، وضعیت این شهر بر اساس اسناد تاریخی، معماری و باستان¬شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. برآیند تحقیق نشان می¬دهد که شارستان شهر یزد اندازه¬ی کوچکی داشته و دارای بارویی استوار با دو دروازه بوده است. یکی از دروازه‌ها با نام «درب مسجد» در جبهه‌ی جنوبی قرار داشته و دروازه‌ی دیگر «درب ایزد» یا «اندرو» بوده که در سمت شمالی شارستان ساخته شده است. بازار شهر و یکی از مساجد دوگانه در ربض پر رونق شهر بوده است. مسجد دیگر در درون شارستان واقع شده است. توسعه‌ی این شهر، در سمت جنوب، جنوب غرب و جنوب شرق بوده است و محور بازار را باید در شکل‌دهی مسیر گسترش آن به‌ویژه در دوره¬های بعد، عامل تعیین کننده دانست.

کلید واژگان :

شهرسازی ایرانی، سده‌های اولیه اسلامی، یزد، کثه.



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک