ویژه¬زبان اصطلاحی است که از آن برای شناخت زبان سبک¬های متون مختلف استفاده می¬شود و به نحوی در تمایزدهی سبکی اهمیت به¬سزایی دارد. در شناخت ویژه¬زبان عناصر سه گانه¬ی واژه، ساختار نحوی و بافت کلام نقش دارند و از میان انواع ویژه¬زبان¬، ایدئولوژی غالباً با ویژه¬زبان قدرت ارتباط تنگاتنگ دارد و رمزگان مشترکی را در نظام نشانه¬شناسی پدیدار می¬سازد. سلجوقیان دین اسلام را برای تحکیم پایه¬های قدرت خود پذیرفتند و برای تقویت آن به خلفای بغداد پناه می¬بردند. نظام¬الملک و غزالیِ شافعی مذهب، سیاست¬نامه و نصیحه¬الملوک را برای راهنمایی سلاطین سلجوقی در کشورداری نوشتند. ویژه¬زبان قدرت¬ در این دو کتاب به کنش¬های کلامی و غیرکلامی تقسیم می¬گردد و مبانی ایدئولوژیک آن از نوع حاکمیّت مذهب شافعی است؛ لیکن تفاوت در این است¬که نظام¬الملک معتقد به حذف و حتی قتل غیرِ شافعیان، و غزالی معتقد به رعایت عدالت است. از این رهگذر،کاربرد وجوه افعال التزامی و امری در مفهوم قطعیّت، یکی از برجسته¬ترین نشانه¬های مبانی ایدئولوژیک زبان سیاسی در هردو کتاب است. بنا براین، زبان سیاست¬نامه، ايدئولوژيك¬تر از نصيحه¬الملوك است. دیدگاه خواجه دال بر نگاه فرادستی، لحن آمرانه و آموزش سیاست مذهبی متعصبانه است، ولی نگاه غزالی معمولاً مبتنی بر همپایگی، لحن موازی، آموزش سیاستِ اخلاقگراست.کنش¬های کلامی در سیاست¬نامه مبتنی بر نظام فرادستی است؛ چنان¬که کاربرد صفت¬ها نمودار نفرت و خصومت خواجه نسبت به پیروان سایر مذاهب است، ولی غزالی در انتخاب صفت¬ها، تعصب مذهبی نشان نمی¬دهد. کنش¬های غیرکلامی از نوع زبان بدن و بوم¬پایی، نظیر انواع زور و شکنجه، دلالت بر فرادستی سلجوقیان و عدم مقبولیّت و مشروعیت سیاسی¬شان دارد.
کلید واژگان :ویژه¬زبان قدرت، ایدئولوژی، کنش¬های کلامی و غیرکلامی.
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک