پتانسیل‏‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ‏ای در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعۀ موردی: حوضه ‏های آبریز منتهی به دشت تبریز)

حوضه‌های آبریز منتهی به دشت تبریز جزو زیرحوضه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه محسوب می‌شود که در استان آذربایجان شرقی و شمال غرب ایران واقع شده است. مساحت این حوضه‌ها 5397 کیلومترمربع است و کشاورزی یکی از منابع اصلی درآمد مردم می‌باشد که به منابع آب زیرزمینی و سطحی وابسته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی حوضه‌های آبریز منتهی به دشت تبریز از لحاظ پتانسیل منابع آب زیرزمینی با بهره‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی می‌باشد. جهت نیل به این هدف از روش تحلیل شبکه‌ای و روابط بین معیارهای اقلیمی، هیدرولوژی، زمین‌شناسی، توپولوژی و زیست‌محیطی استفاده شد. وزن معیارها با استفاده از روش تحلیل شبکه محاسبه شد: زمین شناسی (0/267)، بارش (0/208)، تراکم آبراهه (0/130)، پوشش گیاهی (0/119)، فاصله از آبراهه (0/076)، تراکم گسل (0/054)، شیب (0/042)، فاصله از گسل (0/034)، طبقات ارتفاعی (0/028)، جهت شیب (0/019) و دما (0/018). در نهایت 5 طبقه با پتانسیل بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیار کم در منطقه شناسایی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که مناطق با پهنه‌های پتانسیل زیاد و بسیار زیاد بیشتر منطبق بر ارتفاعات پایین و رسوبات آبرفتی درشت‌دانه دوران چهارم و مخروط افکنه ها است. مناطق با پهنه‌های پتانسیل کم و بسیار کم نیز به ترتیب منطبق بر حداکثر ارتفاعات (به دلیل شیب تند) و مناطق دارای جنس مارنی و شیلی (به علت نفوذپذیری خیلی کم و تبخیر بالا) است.

آب زیرزمینی؛ پتانسیل‏ یابی؛ حوضه‏ های آبریز منتهی به دشت تبریز‌؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ فرایند تحلیل شبکه‏ ای