تحلیلی بر ساماندهی و مداخله در بافت فرسوده شهری با استفاده از مدل SWOT و AHP مطالعه موردی؛ بافت-فرسوده شهرخرم آباد

فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیشتر شهرهای باسابقه و تاریخی ایران، تحت تأثير آن قرار گرفته اند. آنچه مسلم است، در اينگونه شهرها اين مسئله، رشد بافت شهری را مختل کرده و آنرا به پیرامون سوق می دهد و لذا علاوه بر نابودی بافت های درونی و باسابقه شهری، هزینه های هنگفتی را با ايجاد بافت های نوظهور بر گرده شهر تحميل می سازد. این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی، از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدلSWOT و فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و با بهره گيري از نرم افزار Expert choice، تهيه و تدوين گردديده است. در اين پژوهش مشخصاً به بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسوده شهری در شهر خرم آباد پرداخته ايم. يافته هاي حاصل از تحليل مدل فوق در اين پژوهش، نشان می دهد که؛ دسترسی آسان به سایر نقاط شهر، وجود مسجد محله به عنوان مرکز محله در بافت فرسوده و تسهیل امكان مداخله در بافت به علت وجود درصد بالای ساختمان های 1 و 2 طبقه به ترتیب با وزن هاي 315/0، 274/0 و 163/0 مهم ترین نقاط قوت و در عين حال فرسودگی اغلب مساکن و بافت کالبدی محدوده مورد مطالعه، غیر استاندارد بودن مصالح بکار رفته در اغلب ساختمان ها و وجود معابر تنگ و باریک به ترتیب با وزن هاي 284/0، 195/0 و 158/0 مهم ترین نقاط ضعف بافت فرسوده شهري خرم آباد مي باشند. با اين وجود دسترسی آسان به خیابان های اصلی شهر، نزدیکی به مرکز شهر و سازمانها و ادارات و وجود طرح مصوب بهسازی واحدهای فرسوده شهر به ترتیب با وزن هاي 41/0، 184/0 و 123/0 مهم ترین فرصت ها و عدم رسیدگی به وضعیت محدوده مورد مطالعه و تشدید فرسودگی آن، فقر ساكنين به دلیل تورم بالا و درآمد پائین و عدم كشش پذيري شبکه های داخلی بافت با توجه به تقاضاي زياد به ترتيب با وزن هاي 349/0، 216/0 و 198/0 از جمله مهم ترین تهدیدهای محدوده مورد مطالعه به شمار می آیند. تحليل هاي نهايي در اين پژوهش، به راهبردهاي رهگشا در جهت اصلاح و بهبود بافت فرسوده شهري در خرم آباد، منجر گرديده كه در متن مقاله به تفصيل آمده است.

بافت فرسوده، فرسودگی کالبدی، بهينه سازي، خرم آباد،SWOT – AH