برنامه‌ريزي استراتژيك توسعه‌ي گردشگري با تأکيد بر گردشگري مذهبي مورد شناسي؛ شهر قم

شهر قم علاوه بر اين که به عنوان مهمترين پايگاه مذهبي جهان تشيع و دومّين مرکز زيارتي کشور بعد از مشهد در سطح ملي شناخته شده، داراي پتانسيل‌‌هاي مذهبي- فرهنگي، تاريخي و طبيعي با ارزش ديگري نيز است؛ ليکن تاکنون اين شهر نتوانسته به جايگاه واقعي خود در عرصه جذب گردشگر به ويژه به لحاظ ضريب ماندگاري گردشگران دست يابد. در پژوهش حاضر هدف اصلي آن است كه با بکارگيري فرايند برنامه‌ريزي استراتژيک، ضمن پي‌جويي توانمندي‌ها و کارکردهاي گردشگري شهرقم و به منظور توسعه اين کارکردها، اقدام به ارائه‌ي راهکارها و تعيين استراتژي‌هاي کاربردي در جهت توسعه گردشگري با تاکيد بر گردشگري مذهبي شهر قم شده است. در¬اين فرايند¬ با بررسي¬قابليت¬ها و فرصت¬هاي گردشگري قم، نتايج نهايي مبيّن آن است که استراتژي‌هاي قابل قبول در برنامه‌ريزي گردشگري مذهبي اين شهر، در اولويت اول استراتژي‌هاي محافظه کارانه بوده و استراتژي‌هاي تهاجمي در اولويت دوم برنامه‌ريزي قرار مي‌گيرد. بدين منظور، نخست استراتژي‌هاي اوليه WO و سپس استراتژي‌هاي SO در ماتريس SWOT در اولويت قرار گرفتند. در واقع استراتژي محافظه‌کارانه‌ي 2WO با امتياز 49/6 نمايانگر بهترين استراتژي در توسعه‌ي گردشگري مذهبي شهر قم تلقي مي‌گردد. به منظور تحقق اين مهم، اين استراتژي با اجرا و تقويت فضاهاي سرگرمي و تفريحي (پارك و شهربازي) و فضاهاي سبز و همچنين با تقويت جاذبه‌هاي طبيعي به عنوان مکمل گردشگري مذهبي در تمام طول سال، جهت جلوگيري از فصلي شدن گردشگري شهر و افزايش مدت اقامت گردشگران در شهر عملي مي‌گردد. در عين حال استراتژي تهاجمي 2SO با امتياز 33/7 به عنوان مؤثرترين استراتژي پس از استراتژي محافظه کارانه، قلمداد مي‌شود. جهت نيل به اهداف تحقق و توسعه گردشگري با بهره‌گيري از اين استراتژي، توسعه علوم اسلامي از يکسو و افزايش تبليغات و جذب طلاب و گردشگران مذهبي- فرهنگي خارجي با معرفي جايگاه واقعي کارکردهاي مذهبي- فرهنگي شهر قم به ساير کشورها با هدف جذب هر چه بيشتر گردشگران خارجي و ايجاد اشتغال و درآمد پايدار از سوي ديگر پيشنهاد مي‌شود.

برنامه‌ريزي استراتژيک، توسعه گردشگري، گردشگري مذهبي، SWOT، شهر قم.