چکیده :

ملاصدرا در مورد برخی از مباحث فلسفی مطرح شده در آثار مختلف خویش، نظرات متفاوتی بیان کرده است که در یک نظام فلسفی واحد قابل جمع با یکدیگر نیستند. در این مقاله با طرح اینگونه مباحث، علت متفاوت بودن نظریات ملاصدرا مورد بررسی قرارگرفته است. جهت بررسی اینگونه موارد، به بررسی نظریات مختلف مطرح شده در مباحث زیر پرداخته شده است: موضوع حرکت جوهری؛ حرکت توسطیّه؛ عامل ایجاد زمان؛ ماهیت علم؛ علم الهی به جزئیات؛ فاعلیت الهی؛ رابطة علت و معلول؛ ملاک نیازمندی ممکن به واجب؛ معانی ماهیت؛ نحوة اتصاف ماهیت به وجود؛ وحدت وجود؛ تجرد و حدوث نفس. با بررسی این موارد مشخص می¬شود که طرح نظریات مختلف در آثار ملاصدرا ناشی از یکی از عوامل زیر است: 1. تغییر نظرات فکری ملاصدرا در طول زمان (وی نخست به اصالت ماهیت و سپس به اصالت وجود و تشکیک وجود قائل شده است و در نهایت به نظریة وحدت شخصی وجود دست یافته است)؛ 2. رعایت جنبة تعلیمی در بیان مطالب؛ 3. طرح نظریات بر اساس مبانی مختلف (مبنای قوم، مبنای وحدت تشکیکی وجود و مبنای وحدت شخصی وجود)؛ 4. تلاش برای نگارش یک دوره فلسفه.

کلید واژگان :

ملاصدرا، حکمت متعالیه، اصالت وجود، مبنای قوم، وحدت شخصی وجود، وحدت تشکیکی وجود.



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک