گفتمان شناسی شعر پست مدرن ایران

برآمدن پست¬مدرنیسم به عنوان یک جنبش فکری- فرهنگی و بروز رویکرد رادیکال آن، در¬واقع، پیامد سرخوردگی جامعه¬ی اروپایی از دستاوردهای مدرنیته است. منتقدان نتیجه¬ی واقعی عقلانیت مدرن را، دنیایی بحران¬زده، سردرگم، مشحون از خشونت و پیش¬بینی¬ناپذیر می¬دانند. این جنبش در طول چند دهه به یک جریان جهانی تبدیل شد. ایران نیز از دهه¬های چهل به این سو، تحت تأثیر این جنبش قرار گرفت. یکی از حوزه¬های متأثر از این جنبش، شعر فارسی است که البته به طور مشخص، جریان شعر پست¬مدرن، با این عنوان، از دهه¬ی هفتاد در ایران مطرح شد و مورد توجه بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفت. اما غالب منتقدان این جریان را تقلیدی از شعر غرب و کاملاً تصنعی دانسته و عقیده دارند این نوع شعر به خاطر ریشه نداشتن در فرهنگ و جامعه ایرانی از اصالت برخوردار نیست. در این مقاله نویسندگان، با روشی توصیفی-تحلیلی، با استفاده از نظریه¬ی تحلیل گفتمان، تلاش کرده¬اند که نشان دهند همه¬ی آن اصولی که گفتمان¬شناسی درباره¬ی تأثیر عوامل بیرونی مانند فرهنگ، سیاست، اقتصاد و ... برای ایجاد متن ادبی خاص بیان می¬کند، درباره¬ی شعر پست¬مدرن ایران نیز صدق می¬کند؛ زیرا موضوعی به این اهمیّت را از طریق تزریق ترجمه یا تقلید صرف نمی¬توان به طور مکانیکی و تصنّعی به وجود آورد. حتّی در صورت ایجاد نیز، نمی¬تواند به یک جریان فراگیر و بادوام تبدیل شود چنان¬که امروز هست.

پست¬مدرنیسم، گفتمان¬شناسی، شعر پست¬مدرن ایران