ارزيابي تحمل به خشکي در ژنوتيپ هاي جو با استفاده از شاخص هاي تحمل به تنش

چکیده: به منظور شناسايي ژنوتيپ هاي متحمل به تنش خشکي جو، غربال کردن شاخص هاي کمي تحمل به خشکي و تعيين بهترين شاخص ها، پژوهشي با استفاده از 20 ژنوتيپ پيشرفته جو در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار و در دو شرايط بدون تنش و تنش رطوبتي (ديم) در سال زراعي 89-1388 در مزرعه تحقيقات کشاورزي بروجرد انجام شد. بر مبناي عملکرد دانه ژنوتيپ ها محيط هاي بدون تنش (Yp) و تنش رطوبتي ((Ys، شاخص هاي کمي مقاومت به تنش خشکي از قبيل: شاخص تحمل ((TOL‏، ميانگين بهره وري MP))‏، ميانگين هندسي بهره وري (GMP)‏، ميانگين هارمونيکHM) )‏، شاخص حساسيت به تنش (SSI) و شاخص تحمل تنش ((STI محاسبه شدند. نتايج حاصل از مقايسه ميانگين ها نشان داد که بيشترين ميانگين عملکرد در شرايط آبي مربوط به ژنوتيپ 7( (MB-79-4و در شرايط تنش مربوط به ژنوتيپ (MB-82-4) 14بود. بيشترين ميانگين هارمونيک، ميانگين هندسي بهره وري، ميانگين بهره وري و شاخص تحمل مربوط به دو ژنوتيپ 11 و 14(CB-83-15 و MB-82-4) بود و بيشترين مقدار دو شاخص حساسيت به تنش و تحمل به تنش نيز مربوط به ژنوتيپ 6 بود. نتايج حاصل از تجزيه ضرايب همبستگي نشان داد که چهار شاخص MP, GMP, HM و STI به دليل همبستگي بالا با عملکرد دانه ژنوتيپ ها در دو محيط، مناسب ترين شاخص ها براي غربال کردن ژنوتيپ ها در دو شرايط آزمايش هستند. با توجه به اين چهار شاخص و عملکرد بالاي ژنوتيپ ها در دو شرايط محيطي، بهترين ژنوتيپ هاي متحمل به تنش خشکي، ژنوتيپ هاي 7، 11، 14 و 19(CB-83-15 MB-79-4، MB-82-4 و CB-84-10) تشخيص داده شدند. كليد واژه: جو، تنش خشکي، شاخص هاي مقاومت و حساسيت به خشکي

جو، تنش خشکي، شاخص هاي مقاومت و حساسيت به خشکي