سابقه و هدف: آب و هوای کره زمین در حال تغییر است و شواهد علمی فعلی حاکی از آن است که تغییرپذیری‌های آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های بشر است که اثرات بسیار وخیمی بر جای می‌گذارد. با توجه به این مهم، سازگاری کشاورزان با این شرایط امری حیاتی و حائز اهمیت به شمار می‌آید. تغییرات آب و هوایی اثرات منفی بسیار قابل توجهی بر روی رفتار سازگاری کشاورزان در مواجهه با این پدیده دارد و این اثرات بیشتر توسط جمعیت‌های آسیب‌پذیر احساس می‌شود. تحقیقات اندکی بر روی مکانیسم‌های روان‌شناختی مؤثر بر رفتار سازگاری کشاورزان صورت گرفته است. لذا این پژوهش با هدف بررسی رفتار سازگاری گندمکاران دیم شهرستان کرمانشاه در مواجهه با تغییرات آب و هوایی بر اساس تئوری انگیزه حفاظت که یک چارچوب مفید برای درک سازگاری و رفتار کشاورزان در پاسخ به تغییرات آب و هوایی است، انجام شده است. مواد و روش‌ها: جامعه‌ی آماری این پژوهش کلیه كشاورزان گندم‌کار دیم شهرستان کرمانشاه بود كه تعداد 232 نفر از آن‌ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این پژوهش از روش نمونه‌گیري خوشه‌ای چند مرحله‌ای براي انتخاب نمونه مورد مطالعه بهره گرفته شد. ابزار جمع‌آوري اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه‌ای محقق ساخت بود که روایی صوري آن توسط متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه‌ها با ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد که همگی در حد قابل قبولی بودند. از طرفی به منظور سنجش کلیه گویه‌های پرسشنامه از طیف لیکرت پنج گزینه‌ای شامل «خیلی کم»، «کم»، «متوسط»، «زیاد» و «خیلی زیاد» استفاده گردید. نتایج و بحث: نتایج پژوهش مشخص نمود که همبستگی مثبت و معنی‌دار بین متغیرهای اثربخشی پاسخ، خودکارآمدی پاسخ، آسیب‌پذیری درک شده، شدت خطر درک شده و هزینه پاسخ با متغیر رفتار سازگاری کشاورزان در مواجهه با تغییرات آب و هوایی بود. این بدان معنی است که با افزایش متغیرهای اثربخشی پاسخ، خودکارآمدی پاسخ، آسیب‌پذیری درک شده، شدت خطر درک شده و هزینه پاسخ میزان رفتار سازگاری کشاورزان گندم‌کار دیم افزایش می‌یابد مدل معادلات ساختاری به منظور تعیین عوامل مؤثر بر رفتار سازگاری کشاورزان استفاده شد و نتایج نشان داد، سه متغیر خودکارآمدی پاسخ، آسیب‌پذیری درک شده و هزینه پاسخ دارای تأثیر مستقیم مثبت و معنی‌داری بر متغیر رفتار سازگاری کشاورزان می‌باشند. در مجموع این متغیرها قادرند، 34 درصد از تغییرات متغیر رفتار سازگاری کشاورزان در مواجهه با تغییرات آب و هوایی را پیش‌بینی نمایند. توانمندترین متغیر به منظور پیش‌بینی رفتار سازگاری کشاورزان در مواجهه با تغییرات آب و هوایی، خودکارآمدی پاسخ بود که دارای تأثیر مستقیم و معنی‌داری بر رفتار سازگاری کشاورزان بود. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان بیان نمود به منظور ایجاد انگیزه و واقف شدن کشاورزان در رابطه با رفتار سازگاری کشاورزان در مواجهه با تغییرات آب و هوایی و به خصوص سهولت در انجام اقدامات سازگارانه با تغییرات آب و هوایی برگزاری کلاس‌های آموزشی مرتبط با رفتارهای سازگاری در زمینه تسهیل فعالیت‌ها و راهبردهای مؤثر سازگاری و نشان دادن اثرات و پیامدهای منفی تغییرات آب و هوایی، آگاه سازی کشاورزان در رابطه با رخ تغییرات آب و هوایی و پیامدهای آن از سوی جهاد کشاورزی و مراکز وابسته می‌تواند مفید باشد.
کلید واژگان :تغیرپذیری آب و هوایی، خشکسالی، گازهای گلخانه‌ای، رفتار، سازگاری، کشاورزان، انگیزه حفاظت، مدل
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک