بررسي اثر تنش خشکي و محلول پاشي آهن و روی بر ويژگي هاي کمی و کيفي دو گونه يونجه يک ساله

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول پاشی آهن و روی بر دو گونه یونجه یک ساله، آزمایشی مزرعه¬ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات البرز کرج اجرا گردید. تیمار¬های محلول¬پاشی شامل:آب مقطر (تیمار شاهد)، آهن از منبع کلات آهن، روی از منبع کلات روی و آهن+ روی و تیمارهای تنش خشکی شامل : آبیاری کامل (شاهد W1)، قطع آبیاری در مرحله 50 درصد گلدهی (W2)، قطع آبیاری از رسیدگی اولین غلاف از پایین (W3) و قطع آبیاری 10 تا 15 روز قبل از گل¬دهی (W4) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که در شرایط تنش خشکی و محلول¬پاشی نسبت برگ به ساقه در گونه اسکوتلاتا (82/1) بیشتر از گونه پلی¬مورفا (43/1) بود. تعداد غلاف در بوته در تیمارهای محلول پاشی آهن و آهن + روی به ترتیب 6/17 و 6/27 درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. بر هم کنش گونه و تنش خشکی نشان داد که در شرایط آبیاری کامل تعداد غلاف در بوته در گونه پلی¬مورفا (92/20) بیشتر از گونه اسکوتلاتا (55/10) بود. تنش خشکی سبب کاهش عملکرد علوفه تر به مقدار 27 درصد نسبت به تیمار شاهد گردید. بر هم کنش گونه و محلول¬پاشی نشان داد که تیمار محلول پاشی روی سبب افزایش تعداد غلاف در بوته در گونه اسکوتلاتا به میزان 81 درصد و در گونه پلی¬مورفا به میزان 177 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. تغییرات دانه در غلاف در شرایط آبیاری کامل نشان داد که تعداد دانه در غلاف در گونه پلی¬مورفا و محلول پاشی آهن + روی به میزان 58 درصد، و در گونه اسکوتلاتا و همه تیمارهای محلول¬پاشی حدود 70-40 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. کم‌ترین تعداد غلاف در بوته و دانه در غلاف در قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی بدست آمد. تنش خشکی سبب کاهش 33 درصد عملکرد غلاف نسبت به تیمار آبیاری کامل گردید. نیتروژن تثبیت شده در چهارمین سطح تنش خشکی و محلول پاشی آهن + روی در گونه¬های اسکوتلاتا و پلی مورفا به ترتیب 72 و 66/63 کیلو گرم در هکتار برآورد گردید. با وجود این، در شرایط آبیاری کامل و محلول¬پاشی آهن، نیتروژن تثبیت شده در گونه¬های اسکوتلاتا و پلی مورفا به ترتیب 146 و 89 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. محلول¬پاشی آهن + روی سبب افزایش درصد پروتئین علوفه در گونه-های اسکوتلاتا و پلی مورفا به ترتیب 3/23 و 7/21 شد. نتیجه قابل توصیه آن است که محلول پاشی سبب افزایش کیفیت علوفه، افزایش عملکرد علوفه و غلاف، کاهش اثر تنش خشکی گردید.

يونجه هاي یک ساله، عملكرد و اجزاي عملكرد، محلول پاشي و تنش خشكي