نظريه سازان پسامدرن جامعه شناسی در فرانسه: کالج جامعه شناسی، ادگار مورون، ميشل مافزولی، برونو لاتور

اگر جامعه شناسي معاصر فرانسه را دقيق تر بررسي کنيم، نکته اي توجه ما را به خود جلب مي کند، و آن ترديد درباره امکان دستيابي به درک نظام يافته از مفهوم جامعه است. شک درباره تصور از جامعه به منزله تماميت و ساختماني متشکل از ساختارها، نهادها و روابط اجتماعي با انتقادهاي اخير افرادي مانند پير بورديو يا آلن تورن از جامعه شناسان نامدار در اين کشور ارتباط نزديک دارد. گرايش ديگري که در کنار اختلاف نظر درباره فهم نظام يافته از جامعه در جامعه شناسي فرانسه موجود هست، سوژه اي و فردي کردن جنبه اجتماعي است که در جريان آن وجوه اجتماعي تا سطح ساختارهاي فردي، تجربه ذهني و کنش هاي متقابل خرد اجتماعي تقليل داده مي شود. طيف گسترده اي از جامعه شناسان فرانسوي را مي توان در رديف افرادي قرار داد که از اين جريان حمايت مي کنند: از برنارد لاهير و ژان کلود کافمن، که از هواداران ذهني و فردي کردن جنبه اجتماعي هستند، تا نظريه پردازان پسامدرن جامعه شناسي در فرانسه که بر فرايندهاي اجتماعي فردي شدن و انعطاف پذيري، فروريختگي اجتماعي و عدم ثبات تاکيد دارند، به طوري که در چارچوب اين رويکرد ديگر از جامعه نظام يافته، با ثبات و متمايز از ديدگاه کارکردي و نهادي نمي توان سخن گفت. اين ها ترديد دارند که جامعه کنوني را بتوان جامعه «مدرن» ناميد. البته مفهوم «پسامدرن» با تعبير اين ها، به معناي «پايان مدرن»، شروع عصر جديد و حتي «پايان تاريخ» نيست، بلکه بيشتر تلاش دارند پسامدرن را «به شيوه اي خاص در مقابل و در قياس با مدرن تعيين و تعريف کنند». هدف نظريه پردازان پسامدرن جامعه شناسي فرانسه يافتن گزينه اي در برابر جامعه شناسي امروزي و «پايان دادن به روايت هاي بزرگ» است، البته «پسامدرن» با اين تعبير مدل فکري براي انحلال مدرن نيست، بلکه تلاش براي تعريف مدرن به شکلي است که «موضوع پروژه مدرن، ارکستري محدود و قابل دسترسي از واقعيت» باشد. پسامدرن مفاهيمي مانند «دوگانگي»، «از هم گسيختگي»، «قوه تخيل»، «دورگه اي»، «فوق پيچيدگي»، «هرج و مرج»، «خلسه» و «برساخت» را جايگزين مقولات مدرن مانند «کار»، «توسعه»، «خرد»، «طبيعت» و «نظم» کرده است. منشا تفکر پسامدرن به جنبش هاي آوانگارد در دوران ميان دو جنگ اول و دوم جهاني (مکتب دادا، سوررئاليسم و کالج جامعه شناسي) بر مي گردد.

«نظريه سازان پسامدرن»، «فرانسه»، «کالج جامعه شناسی»، «ادگار مورون»، «ميشل مافزولی»، «برونو لاتور»1390