نقش نوسانات نرخ ارز در تبيين نوسانات تجاري اقتصاد ايران(رويكرد DSGE)

در اين مقاله يك مدل تعادل عمومي پوياي تصادفي اقتصاد باز در قالب مكتب نيوكينزي براي اقتصاد ايران ساخته شده است. مدل ساخته شده علاوه بر بخش خانوارها، بنگاهها و دولت- مقام پولي، شامل بخش تجارت خارجي نيز ميباشد و علاوه بر كالاهاي داخلي، كالاهاي خارجي نيز در مدل حضور دارند، به عبارت ديگر اقتصاد، باز در نظر گرفته شده است. براي تبيين نوسانات تجاري اقتصاد ايران شوكهاي مخارج دولت، بهرهوري، قيمت نفت و سياست پولي به عنوان عوامل اصلي نوسانات در مدل معرفي شدهاند. حجم پول، نرخ ارز و تغييرات آن به عنوان ابزاري در دست بانك مركزي براي اعمال سياست پولي معرفي شده و نقش شوكهاي وارد شده به آنها در نوسانات ادوار تجاري ايران بررسي شده است. براي اين منظور فرض شده است بانك مركزي در تعيين نرخ ارز در هر دوره به مقادير دوره گذشته آن و ارزش پول ملي و نسبت ذخاير ارزي بانك مركزي به پايه پولي حساس است. علاوه بر نرخ ارز، بانك مركزي از تغييرات حجم پول به عنوان ابزار اعمال سياست پولي بهره ميگيرد، ليكن افزون بر تغييراتي كه به صورت برونزا در رشد حجم پول ايجاد ميشود، بخش ديگري از اين رشد وجود دارد كه به صورت درونزا تحت تاثير ساير شوكهاي اقتصاد قرار دارد كه مهمترين آنها شوك درآمدهاي نفتي و شوك نرخ ارز است. به عبارت ديگر، بخشي از شوكهاي درآمدهاي نفتي و نرخ ارز از طريق نرخ رشد پول به اقتصاد منتقل ميشوند. بهينهيابي، خطي‌سازي و كاليبراسيون الگوي ارائه شده منجر به شبيهسازي سريهاي زماني اصلي اقتصاد ايران از جمله توليد، مصرف، سرمايهگذاري و تورم شده است كه نوسانات آنها نماينده نوسانات ادوار تجاري ايران محسوب ميشود. همچنين اثر شوكهاي مختلف از جمله شوكهاي بهرهوري، درآمدهاي نفتي، مخارج دولت، حجم پول و نرخ ارز بر اين سريهاي زماني شبيه‌سازي شده بررسي شده و از آن به عنوان راهنمايي براي تبيين اثر اين شوكها بر اقتصاد در دنياي واقعي استفاده ميشود.

نرخ ارز، نوسانات تجاري اقتصاد ايران، مدل تعادل عمومي پوياي تصادفي باز