ارزیابی عملکرد مراکز تحقیقاتی کشور در بخش کشاورزی

کشاورزی از بخش‌های کلیدی کشور است که با رسالت اصلی و خطیر تامین غذای پایدار برای بشر، نقش حیاتی در کل فرآیند توسعه ملی اغلب کشورها دارد. بخش کشاورزی در ایران حدود ۱۷ درصد تولید ناخالص داخلی، ۲۳ درصد اشتغال، ۳۵ درصد صادرات غیر نفتی و ۸۵ درصد نیاز غذایی جامعه را تامین می‌کند. در این میان تحقیقات کاربردی کشاورزی به عنوان بزرگترین مجموعه علمی کشور، از تاثیرگذارترین ارکان توسعه و پیشرفت کشاورزی کشور محسوب می¬گردد که در زمینه تامین امنیت غذایی، حفاظت از منابع، محیط زیست، تنوع زیستی، خاک، آب و .... نقش اثرگذاری و کلیدی ایفا می¬نمایند. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی و تاکید بر حفظ و ارتقای رتبه ایران در منطقه و جهان و تحقق برنامه¬های راهبردی وزارت جهاد کشاورزی به ویژه تامین امنیت پایدار کشاورزی و لزوم توجه به امنیت غذایی آن هم در وضعیت بحرانی آب و اقتصادی کردن تولید کشور ضرورت توجه به بخش تحقیقات بیش از پیش روشن می¬گردد. بر همین اساس این پژوهش بر آن گردید تا جهت تحلیل عملکرد مراکز تحقیقاتی کشاورزی و منابع طبیعی در تولید علم و دستاوردهای نوین علمی، با استفاده از منابع اسنادی و با تکیه بر تکنیک تاکسونومی عددی و نرم افزارهای ExcelوSpss با رویکردی توصیفی- تحلیلی به درجه¬بندی، مقایسه و تعیین درجه میزان توسعه تحقیقات کشاورزی استان¬های کشور بپردازد. تحلیل آماری داده¬های موجود نشان می¬دهد توزیع ناعادلانه و ناموزن خدمات و امکانات موجب گردیده که شکاف عمیقی بین توسعه¬یافته¬ترین استان و سایر استان¬ها در کشور وجود داشته باشد. بطوری که استان¬های اصفهان با ضریب 23/0 و گلستان با 38/0 جزء توسعه¬یافته¬ترین مناطق و استان¬های هرمزگان با ضریب 96/0 و ایلام با 93/0 کمترین میزان توسعه را در بین استان¬های کشور به خود اختصاص داده¬اند. نتایج همچنین گواه خیل عظیم محرومیت در زمینه بهره¬برداری علمی و موید محرومیت 22 استان کشور در حوزه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی است. این بررسی معتقد است کاربردي کردن تحقيقات و درک واقعی مشکلات موجود و ارائه راهکارهای علمی و مناسب بی شک مستلزم ارتباط عمیق و تنگاتنگ بخش تحقیقات و اجرا می باشد و این امر نیز در گرو ایجاد نظام مدیریتی سیستماتیک و یکپارچه در حوزه تحقیق و پژوهش کشاورزی، اولویت بخشی به پژوهش¬های کاربردی، خصوصی¬سازی تحقیقات، واگذاری تصدی تحقیقات پایه به بخش خصوصی و شرکت¬های دانش بنیان، بهره-گیری از ظرفیت¬های مختلف (ارگان¬ها، موسسات، دانشگاه ها، تشکل¬ها، شرکت¬ها و ... )، تقویت زیرساخت¬ها، بهبود روابط و تقویت پیوند میان بخش کشاورزی و سایر بخش¬هاست.

عملکرد، مراکز تحقیقاتی کشور، بخش کشاورزی