تکافل اجتماعی در اسلام و آثار آن بر اقتصاد

بحث تکافل اجتماعی امروزه در همه جای جهان از جایگاه ویژه ای برخوردار است با این تفاوت که از آن به عنوان تامین اجتماعی یاد می شود. این مقاله در پی بررسی اهمیت بحث تکافل اجتماعی بر مبنای آیات قرآن و احادیث، بررسی تطبیقی آن با تعارف غربی، راه های تامین مالی جهت برقراری تکافل اجتماعی و در نهایت جستجویی در آثار آن بر رشد اقتصادی آن است. در ابتدای این مقاله به ماهیت شناسی تکافل اجتماعی و بررسی بخش به بخش اجزای تکافل که شامل تکافل عام و ضمان اعاله است خواهیم پرداخت و سپس تاریخچه تکافل اجتماعی و مبانی فقهی تکافل اجتماعی از نظر آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه منابع تکافل اجتماعی و راهبرد های تامین اجتماعی که دولت ها مورد استفاده قرار می دهند را شرح می‌دهیم. و در نهایت آثار تامین و تکافل اجتماعی را بر روی رشد اقتصادی مورد توجه قرار می دهیم. امروزه بحث تکافل علاوه بر مباحث صرف اقتصادی و اجتماعی، در صنعت بیمه اسلامی و در راستای تحقق وظایف بانک های قرض الحسنه مطرح گردیده است اما در این مقاله، با روش تحلیلی و مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای در پی بررسی اهمیت آثار اقتصادی تکافل اجتماعی هستیم. مسئله اصلى ما در این پژوهش این می‌باشد که دین درباره تأمین اجتماعى چه تعریف و راهبردهایى را ارائه مى‌دهد؟ با کنکاشى در آموزه‌هاى دینى، فرضیه خود را بر این مبنا قرار دادیم که دین همان‌گونه که براى حیات فردى انسان برنامه دارد، در خصوص چگونگى زیست اجتماعى، راه‌هاى تعاون و همکارى، و همبستگى اجتماعى بر اساس راه‌هاى مقبول در نزد عقلا و نیز برخى راهبردهاى تأسیسى براى رفع نیازهاى مادى و روحى افراد جامعه نیز برنامه دارد.

تکافل اجتماعی، اقتصاد، اسلام