تعیین نواحی اقليمي استان هاي خراسان با روشهای چند متغیره

شناخت اقليم هر منطقه از مهمترين عوامل برنامه ريزي هاي در آن مي باشد. استانهای خراسان با توجه به گستردگي آن و تنوع اقليم آن ضروري است که شناخت جامعي از ويژگي هاي آب و هواي آن داشته باشيم. با بررسی روشهای سنتی طبقه بندی اقلیمی مشخص گردید که توانایی تفکیک اقلیمی حاصله از وسعت زیاد و تنوع توپوگرافی موجود در استانها را ندارند؛ در نتیجه یک یکنواختی در پهنه بندی اقلیمی استانها مشاهده می شود. بررسی بیست و شش عنصر اقلیمی در مقیاس سالانه و ماهانه نشان می دهد که اقلیم استانهای خراسان ساخته پنج عامل است. این عوامل به ترتیب اهمیت عبارتند از: عوامل بارشی، عامل رطوبت(نم و ابر) ، عامل گرد و غبار ، عامل بارشهاي رگباری و عامل بادی. بارزترین ویژگی اقلیمی خراسان شمالی و رضوی عامل بارشی و بعد نم و ابر است. قلمرو حاکميت عامل بارشي در ايستگاههاي تربت حیدریه، بجنورد، قوچان، مشهد، نيشابور و قائن امتداد يافته است که بارزترين جلوه اقليم و ويژگي متمايز کننده در اين قلمرو بارندگي و رطوبت مي باشد. در اطراف شهرستان مشهد و قائن به دليل ارتفاع جغرافيايي بالا و در نتيجه وزش باد، دارا مي باشد و شهرستانهاي سبزوار و سرخس به دليل همجوار بودن با کوير و مناطق بیابانی داراي گرد و غبار زيادي مي باشد که این عامل در درجه سوم اهمیت قرار دارد. بيشترين تأثير عامل بارشهای رگباری در شهرهاي نهبندان، تربت حيدريه، مشهد و بجنورد به چشم می خورد. عامل بادی ضعيف ترين عامل اقليمي سالانه استانهاي خراسان به شمار مي رود که با متغير مربوط به باد سرعت باد غالب همبستگي مثبت و با متغيرهاي بارشي و رطوبتي رابطه منفي دارد. جايگاه فضايي عامل بادي در شهرستانهاي نهبندان، بشرويه و بجنورد بيشترين تأثير را دارد. در نتیجه پنج ناحیۀ اقلیمی برای استانهای خراسان بدست آمد که عبارتند از: اقلیم بارشی- ارتفاعی، اقلیم رطوبی- بارشی، اقلیم بارشی- رگباری، اقلیم بادی- غباری و اقلیم کم بارش سرد.

پهنه بندی اقلیمی، تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ای، خراسانهای (جنوبی، رضوی، شمالی).