تحلیل نظري و تجربی روشهاي حمایت از بخش کشاورزي با تأکید بر روش قیمت اعتباري

خرید تضمینی محصولات کشاورزي عمدهترین روش حمایت از بخش کشاورزي است که مشکلات آن از جمله عدم توجه به مولفه بهرهوري و تحمیل بار هزینهاي بالا به دولت و آثار تورمی منتج از آن، بسیاري از کشورها همچون برزیل، آمریکا، مصر، استرالیا، ترکیه و کانادا را بهسمت بکارگیري ابزارهاي جایگزین ترغیب کرد. تا اوایل دهه 1990 سیاستهاي کشاورزي و نحوة دخالت دولت در بازار مستقیم و در راستاي تنظیم بازار داخلی بود و پس از آن نظام حمایتی و مداخلهاي کشورها بهسمت حمایت هاي درآمدي و جبرانی تغییر کرد. اغلب کشورها از وامهاي بازاریابی که ابزاري براي حمایت از کشاورز د ر دوران کاشت محصول و حفاظت از وي در برابر نوسانات قیمتی زمان برداشت محصول است استفاده کرده و مؤفق بودهاند. با توجه به مؤفقیت این ابزار در کشورهاي منتخب از این روش میتوان بهعنوان جایگ زین روش خرید تضمینی استفاده کرد. بدینروي، بهمنظور ایجاد انعطاف در سیاستهاي حمایتی دولت و افزایش بهره وري در واحد کشت، پیشنهاد میشود مطالعات کارشناسی لازم جهت شناسایی و بکارگیري این ابزار و سایر روشهاي نوین در اقتصاد ایران در اولویت قرار گیرد. محصولات با ویژگی هاي زیر می توانند مشمول این برنامه شوند: در گروه غلات، حبوبات و دانه هاي روغنی باشند؛ ماندگاري بالایی پس از برداشت داشته باشند، (فسادپذیري پایین) و در سالهاي ابتدایی اجراي برنامه، در سبد خرید تضمینی دولت باشند. در نهایت، پیشنهاد میشود گندم، جو، ذرت، برنج، چغندرقند، پنبه، سیب زمینی، پیاز، حبوبات و دانههاي روغنی مشمول برنامه وامهاي بازاریابی شوند. در خصوص منابع تأمین مالی نیز، با توجه به آنکه روش مذکور جایگزین روش خرید تضمینی است و انتظار می رود طی یک دورة 5 ساله امکان جایگزینی کامل آن با روش خرید تضمینی وجود داشته باشد، پیشنهاد میشود براي تامین مالی وامها از ردیفهاي بودجهاي اختصاص یافته به سیاست خرید تضمینی استفاده شود.

حمایت از بخش کشاورزي، وام بازاریابی، ریسک نوسانات قیمت، برداشت محصول