رویکرد حمایتی قرآن در مواجهه با مسائل زیست محیطی با نگرشی بر حقوق محیط زیست

آب، خاک، هوا، گياهان،حيوانات و مناسبات بيولوژيک متعادل بين آنها شکل دهنده ي محيط زيست طبيعي است. اين سرمايه ي طبيعي موهبتي بزرگ است که خداوند متعال به بشر ارزاني داشته تا در تمامي ادوار تاريخ با عمران و آباداني زمين همه ي انسان ها و موجودات از آن بهره مند باشند؛ از اين رو حق بهره مندي از آنرا بايد از مصاديق مهم حقوق بشر ياد نمود، که قرآن کريم در آموزه هاي خود ضمن يادآوري اين مطلب، بر مصونيت طبيعت و منابع طبيعي و تعادل زيست محيطي از هر گونه تجاوز و تعدي تأکيد ورزيده است و بر اين اساس، تجاوز و تعدي به طبيعت را فساد در زمين دانسته که عذاب اخروي و مسئوليت دنيوي را در پي خواهد داشت. محيط زيست طبيعي که حيات بيولوژيکي گياهان وجانوران در آن شکل گرفته استمرار مي يابد از چنان اهميتي برخوردار است که به عنوان مهمترين موضوع زيستي انسان و ديگر موجودات زنده مورد توجه قرار گرفته است. محيط زيست طبيعي که حيات بيولوژيکي گياهان وجانوران در آن شکل گرفته استمرار مي يابد از چنان اهميتي برخوردار است که به عنوان مهمترين موضوع زيستي انسان و ديگر موجودات زنده مورد توجه قرار گرفته است. با نگاهی به متون دینی از جمله قرآن می‏توان دریافت که محیط زیست و توجه به تأمین سلامت آن و حرکت در جهت دستیابی به محیط سالم، از حقوق اساسی بشر است؛ همانگونه که تخریب محیط زیست در اثر نشناختن حقوق بشر است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات و جانشین خداوند بر روی زمین، حق دارد از نعمتهای الهی استفاده کند؛ اما این استفاده نباید آنچنان باشد که حق دیگران در بهره‏برداری از این نعمت الهی در خطر قرار گیرد. اسلام به عنوان دینی جهان‏شمول و جامع‏نگر، مدعی است که پاسخگوی نیازهای متغیّر انسان در هر عصری است و برای کلیه روابط و شؤون او، دارای قوانین و مقرراتی است. البته این بدان معنا نیست که برای هر موضوع با عنوان خاص و متداول امروزی آن، حکم خاصی را مقرر داشته باشد؛ بلکه کلیات، اصول و قواعدی در اسلام وجود دارد، که می‏توان حکم هر موضوع را از آن به دست آورد.یکی از همین موضوعات محیط زیست است.

محیط زیست، حقوق، مسئولیت اجتماعی، قرآن