تشنج به عنوان عارضه اکسیژن هایپر باریک

مقدمه : اکسیژن پرفشار در اواسط قرن 19 و اوایل قرن 20 در فرانسه مورد استفاده درمانی قرار گرفت .در سال 1834 Junod اثرات مفید اکسیژن پرفشار را بر انسان کشف کرد . Pravaz در لیون و Tabarie در مونتپیلر هردو به اثرات مثبت غوطه وری در هوای پرفشار جهت درمان بیماری مختلف پی بردند(1) از جمله اثرات جالب اكسيژن پر فشار بر روي بيماري هايي مانند استئوميليت ناشي از استافيلوكك طلائي و سود وموناائروژينوزا میباشد از كاربردهاي جديدتر اتاق فشار در درمان آمبولي هاي هوائي، نكروز ناشي از رادياسيون، عفونتهاي بي هوازي مقاوم، مسموميت با منواكسيد كربن، مشكلات و معضلات ترميم زخم از جمله پايودرماگانگرونوزوم مي توان اشاره كرد(8،9،10) درمان با اکسیژن پرفشار (HBOT) شامل خطرهایی برای سیستم عصبی (CNS) از جمله مسمومیت با اکسیژن که ممکن است توسط علائم و نشانه های مختلف از جمله تشنج در بیمارانی که O2 در فشار 2 اتمسفر یا بالاتر تنفس میکنند ایجاد شود(7) نیتریک اکساید در از طریق نیتریک اکسید سنتتاز NOS نقش که موجب تاخیر در شروع تشنج میشود که در مسمومیت مغزی با اکسیژن پرفشار از طریق مهار آنزیم نیتریک اکسید سنتتاز (NOS) موجب تشنج میگردد (2) هدف از این مطالعه بررسی اثر اکسیژن پرفشار بر تشنج و علل احتمالی آن بوده است که بتوان با استفاده از این نتایج پروتکل مفیدی جهت استفاده از اکسیژن هایپر بار تهیه کرد که از ایجاد تشنج جلوگیری کند . مواد و روشها: مقاله حاضر مقاله مروری بوده که از طریق مطالعات کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی در سایت های (sid.pubmed. google scholar. Isc) باکلید واژه های (hyperbaric oxygen therapy, CNS toxicity, seizure) ازبین مقالات مرتبط درسال های 1982تا 2016 جمع آوری وتدوین شده و مورد بررسی قرار گرفته است. معیارهای ورود مقالات جمع آوری شده به مطالعه معتبر بودن مقاله ، بروز بودن آن و جامع و کامل بودن مقالات بوده است همچنین مقالاتی که مربوط به سالهای قبل از 1982 بوده نیز از مطالعه حذف گردیده است . تعداد مفالاتی که مورد بررسی قرار گرفته است حدود 12200 مقاله بوده که از این میان 15 مقاله انتخاب گردید و در مطالعه شرکت داده شد . یافته ها: در یک مطالعه بر روی مدل های حیوانی مشخص کرد که قرار گرفتن در معرض اکسیژن پرفشار باعث تشنج با یک مکانیسم ناشناخته میشود. جریان خون مغزی (CBF) ممکن است بر تاخیر تشنج تاثیر بگذارد، به طوریکه با افزایش جریان خونی مغزی مدت نهفته پیش از تشنج کاهش یافته است مهار کننده های نیتریک اکساید سنتتاز(NOS) موجب افزایش (CBF) و درنتیجه طولانی شدن مدت تشنج میشود.(3) در یک مطالعه مسمومیت سیستم اعصاب مرکزی را با اکسیژن پر فشار بررسی کرده است . در این مطالعه از بین20328 بیمار درمان شده از سال 1992 تا سال 2001 شش بیمار دچار تشنج شدند (حدود 0.03%) (4) در مطالعه دیگری که 80679 بیمار دارای اندیکاسیون درمانی با اکسیژن با فشار 2.4 اتمسفر تحت درمان قرار گرفتند که تنها 2 تشنج ثبت شد. که بروزی در حدود 2.4 در هر 100000 نفر بیمار تحت درمان دارد .(5) مسمومیت با اکسیژن پرفشار به صورت حاد با تاثیر بر روی سیستم اعصاب مرکزی و تاثیر روی آنزیم های اکسیژنی یعنی اکسیدازها موجب تشنج میشود که این نوع مسمومیت حاد معمولا در اثر تجویز بیش از دوساعت اکسیژن بافشار بیشتر از 2 اتمسفر بوجود می آید و برای جلوگیری از آن نیروی دریایی آمریکا پیشنهاد میکند که قبلا تحمل بیمار را با تجویز نیم ساعت اکسیژن با فشار 2اتمسفر بسنجیم و سپس اگر تحمل کرد آن را افزایش داده یا ادامه دهیم و این عمل در مسمومیت با co2 یا سپتی سمی با میکروب های بی هوازی ممکنست لازم باشد .(6) بحث و نتیجه گیری: مطابق مقالات بررسی شده که برروی مدل های انسانی وحیوانی صورت پذیرفته است نشان میدهد که درمان با اکسیژن پرفشار اگرچه میتواند اثرات درمانی مفیدی برروی درمان بیماری های مختلف باشد ولی میتواند اثراتی دیگری ازجمله تشنج را نیز به همراه داشته باشد که این امر باتوجه مقالات مختلف نشانگر این است که اکسیژن با فشار بالای 2 اتمسفر موجب مهار نیتریک اکساید سنتتاز (NOS) میگردد که که موجب افزایش جریان خونی مغزی (CBF)میشود که باعث کاهش زمان نهفته قبل از شروع تشنج و همچنین باعث طولانی شدن تشنج میگردد. برای جلوگیری از تشنج در یکی از مقالات پیشنهاد شده که قبلا تحمل بیمار را با تجویز نیم ساعت اکسیژن با فشار 2اتمسفر بسنجیم و سپس اگر تحمل کرد آن را افزایش داده یا ادامه دهیم .با توجه به این بررسی ها میتوان پروتکلی جهت تجویز اکسیژن هایپربار به عنوان درمان تهیه نمود وموارد احتیاط و ریسک فاکتورهای بروز تشنج در افراد را درنظر گرفت وبرای این افراد نیم ساعت اکسیژن با فشار 2اتمسفر تجویز نماییم و درصورت تحمل درمان را ادامه دهیم . کلید واژه ها : hyperbaric oxygen therapy, CNS toxicity, seizure منابع: 1.MATHIEU, D. "Hand book of hyperbaric Medicine " Springer: 19-22. 2.Chavko, M., et al. (2001). "Increased sensitivity to seizures in repeated exposures to hyperbaric oxygen: role of NOS activation " Elsevier B.V. 3.M Chavko, et al. (2016). "Role of cerebral blood flow in seizures from hyperbaric oxygen exposure." Elsevier B.V. 4. N.HAMPSON, D. A. (2003). "Central nervous system oxygen toxicity during routine hyperbaric oxygen therapy." Undersea and Hyperbariv Medical Society ,Inc 30: 147-153. 5. Yıldız, S. e., et al. "Seizure Incidence in 80,000 Patient Treatments with Hyperbaric Oxygen." Aviation, Space, and Environmental Medicine 75: 11. .6نفیسی. ا. "مسمومیت با اکسیژن." دانشکده پزشکی اصفهان 6: 476-481. 7.Gill, A. and C. N. Bell (2004). "Hyperbaric oxygen: its uses, mechanisms of action and outcomes." Qjm 97(7): 385-395. 8.Hampson, N. and D. Atik (2003). "Central nervous system oxygen toxicity during routine hyperbaric oxygen therapy." Undersea & hyperbaric medicine 30(2): 147. 9.Manning, E. P. (2016). "Central Nervous System Oxygen Toxicity and 10.Hyperbaric Oxygen Seizures." Aerospace Medicine and Huma n Performa nce 87: 477-486. 11.Plafki, C., et al. (2000). "Complications and side effects of hyperbaric oxygen therapy." Aviation, Space and Environmental Medicine 71(2): 119-124. 12.Sloan, E. P., et al. (1989). "Complications and protocol considerations in carbon monoxide-poisoned patients who require hyperbaric oxygen therapy: Report from a ten-year experience " Mosby. 13.Tibbles, P. M. and J. S. Edelsberg (1996). "Hyperbaric-oxygen therapy." New England Journal of Medicine 334(25): 1642-1648. 14اولیایی, د. ش. ( 1380). "استفاده هاي درماني جديد از اطاق با اكسيژن پر فشار (Hyperbar Chamber)." ویژه نامه کنگره سراسری طب و دریا: 27. 15.ایروانی, د. ش. (2004). "مسمومیت با اکسیژن." ویژه نامه سومین کنگره طب نظامی.

hyperbaric oxygen therapy, CNS toxicity, seizure