اهمیت کسب و کار در اسلام

از جمله مواردی که در اسلام بسیار بدان توجه شده و از نظر دین دارای اهمیت و بلکه به عنوان یک اصل در زندگی مطرح است، اشتغال و کسب و کار است. از نظر اسلام داشتن کسب و تجارت برای افراد جامعه لازم و ضروری است و افراد جامعه نباید بی‌کار باشند. زیرا اشتغال به کسب و کار دارای آثار متعدد مثبت در زندگی فردی و اجتماعی و همچنین دارای آثار فراوان اخروی است. از جمله این آثار می‌توان به موارد همچون: آثار جسمی همچون سلامت عقل، آثار اقتصادی و تأمین زندگی انسان، آثار معنوی همچون کسب محبت خداوند متعال، آثار اجتماعی مانند عزت و بزرگی و جلوگیری از بی‌بندوباری و ...؛ اشاره کرد. در برابر بی‌کاری نیز آثار مخرب فردی و اجتماعی و اخروی را همچون: نقصان عقل، فقر، عدم استجابت دعا و ...؛ در پی دارد. لذا در دستورات قرآنی و روایی، تأکیدات فراوانی بر این مسئله شده است. البته اسلام که نسبت به اشتغال تأکید فراوان داشته و آثار متعدد برای آن بیان کرده است، به این نکته نیز تذکر داده است که کسب و کار نباید تنها در خدمت شخص و زندگی فردی او باشد، بلکه باید خروجی کسب و کار و تجارت در خدمت اجتماع بوده و به رشد و تعالی جامعه انسانی کمک کند. به همین جهت در دستورات دینی راه‌کارها و مواردی نسبت به چگونگی در خدمت اجتماع بودن کسب و کار و ثروت حاصل از آن، بیان شده است. بنابراین آنچه که در این نوشتار می‌آید متشکل است از یک مقدمه و شش بخش است. بخش اول در مورد اصالت و اهمیت تجارت از منظر اسلام است. بخش دوم درباره توصیه‌های پیشوایان دینی به خصوص حضرت محمد صلی الله علیه و آله نسبت به تجارت است. بخش سوم به بیان آثار دنیوی و اخروی تجارت و اشتغال به کسب و کار می‌پردازد. در بخش چهارم از بی‌کاری و عدم اشتغال و آثار منفی آن در دنیا و آخرت سخن به میان آمده است. در ادامه مثال‌هایی از تجارت و اشتغال به کسب و کار در زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله و خاندان او علیهم السلام بیان خواهد شد. در پایان نیز این مسئله بررسی شده است که از نظر اسلام نیتجه کسب و کار باید در خدمت اجتماع باشد و برخی راه‌کارهای بیان شده در دستورات دینی برای این‌که نتیجه کسب و کار در خدمت اجتماع باشد، اشاره شده است.

کسب و کار، طلب حلال، تجارت