ارزیابی و رتبه بندی مناطق روستایی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی از لحاظ شاخص‌های توسعه با استفاده از مدل TOPSIS

توسعه نیافتگی و ابعاد مختلف آن از نشانه‌های مشخص تفاوتهای منطقه‌ای و عدم تعادلهای ناحیه‌ای است. این تفاوت‌ها و نابرابریها همواره زمینه‌های دست یابی به توسعه متعادل را با تهدیدات جدی مواجه می‌کند، از اینرو برای از بین بردن عدم تعادلهای منطقه‌ای و فراهم کردن مبنای علمی و منطقی ارزیابی جامعی از وضعیت موجود توسعه‌ با در نظر گرفتن شاخص‌های مختلف امرِ بسیار ضروری است، چرا که با در دست داشتن این ارزیابی‌ها می‌توان به تهیه و تنظیم سیاستگذاریها و برنامه‌ریزی‌های لازم جهت فائق آمدن به مشکلات و مسائل مناطق محروم اقدام کرد. . بنابراین مقاله حاضر نیز از این منظر به ارزیابی و رتبه‌بندی سطح توسعه یافتگی و نیز مطابق یافته‌ها به اولویت‌های سیاستگذاری در مناطق روستایی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی پرداخته است. روش تحقیق پیش رو بر پایه رویکرد توصیفی و تحلیلی بوده؛ که پس از مطالعه و بررسی منابع مؤثق مربوط به سال 1390 تعداد 30 شاخص مهم توسعه را مورد سنجش قرار می‌دهد. طبق این مبنا جهت مشخص نمودن میزان سطح توسعه یافتگی شهرستان‌ها از تکنیک TOPSIS و با استفاده از نرم افزارspss مورد پردازش قرار گرفت. نتایج و یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در کلیه‌ی شاخص‌ها، مناطق روستایی شهرستان تبریز جزء توسعه یافته‌ترین و چاراویماق نیز جزء محروم‌ترین آنها می‌باشد. همچنین در بخش بهداشت و درمان اکثر شهرستان‌ها در حد بسیار محروم و در بخش مقاطع آموزشی در سطح توسعه یافته‌تر مشخص شدند و نهایتاً در امرِ ارزیابی سیمای کلی توسعه یافتگی مناطق روستایی شهرستانهای، چاراویماق و جلفا در گروه بسیار محروم‌ها قرار گرفتند در نتیجه برای دست یافتن به توسعه پایدار روستایی و به تبع آن ایجاد وحدت و یکپارچگی در بخش شهرستانهای استان ارتقای سطح شاخص‌های زیربنایی و روبنائی، بهداشت و درمان و مسکن جهت کاستن این توسعه نیافتگی‌ها به عنوان امری ضروری و حیاتی بخش شناخته شد.

سیاستگذاری، رتبه بندی، شاخص‌های توسعه، سطح توسعه یافتگی، TOPSIS