چکیده :

اصطلاح گسترش افقی بی‌رویه شهر که از آن به اسپرال شهری یاد می‌شود؛ امروزه به یکی از بحث‌برانگیزترین مباحث شهری جهان تبدیل شده است. بررسی اثرات و پیامدهای گسترش افقی شهرها یکی از حوزه‌های مطالعاتی مربوط به این نوع از توسعه شهرها است. در پژوهش حاضر به ‌منظور ارزیابی اثرات زیست‌محیطی گسترش افقی شهر تبریز بر ساختارهای اکولوژیک شبه طبیعی، از تصاویر ماهواره‌ای لندست سال‌های 1984 و 2010 بهره گرفته‌شده و با استفاده از تکنیک‌های سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی طبقه‌بندی و مورد تحلیل واقع‌شده‌اند. نتایج حاصله حاکی از آن است که مساحت شهر تبریز از 4689 هکتار در سال 1984 به 11523 هکتار در سال 2010 رسیده که در مراحل گسترش خود در طی 26 سال 286 هکتار از اراضی باغی و 922 هکتار از اراضی کشاورزی را که اصلی‌ترین ساختارهای اکولوژیک پیرامون این شهر محسوب می‌شوند را از بین برده و در بافت و کالبد خود قرار داده است. طبق پیش‌بینی صورت گرفته بر اساس مدل تلفیقی سلول‌های خودکار و زنجیره‌های مارکوف مساحت این شهر به 13782 هکتار در سال 2020 خواهد رسید که اگر اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیری از تبدیل اراضی باغی و کشاورزی به شهر صورت نگیرد، در طی 10 سال آینده 62 هکتار از اراضی باغی و 270 هکتار از اراضی کشاورزی در اثر توسعه شهر از بین خواهند رفت. بنابراین توجه به اصول اکولوژی و محیط‌زیست در فرایند برنامه‌ریزی این نوع توسعه امری ضروری است.

کلید واژگان :

اسپرال شهری، اثرات زیست‌محیطی، تصاویر ماهواره‌ای، شهر تبریز



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک