پارادایم معماری عصر زندیه (نمونه موردی:عمارت دیوان خانه کریم خانی)

شیراز،شهر راز، شهری با هزاران راز فرو خورده در خود و یکی از کلان شهر های ایران و مرکز استان فارس همواره از زمان بی آغاز مرکز و توجه گاه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.این شهر کهن همواره در طول تاریخ بر قدمت و جذابیت خود افزوده است و این را مدیون آثاری است که از زمان آریایی ها تا هخامنشیان و دوران صفوی ، زندیه و قاجار بر جای مانده است. در این میان آثار به جای مانده از زمان زندیه با ارزش تاریخی خود همواره جایگاه شیراز را در سطح جهانی ارتقاع داده و باعث روند رو به رشد و تکاملی معماری ایران است.برخی از اندیشمندان بر این باورند که معماری معاصر ایرانی را نه از زمان قاجار بلکه باید از زمان زندیه مورد بررسی و توجه قرار داد و این گفته به تایید بسیاری عین حقیقت می باشد.همان گونه که می دانید مجموعه کریم خانی ، مجوعه آثار معماری می باشد که در زمان و به دستور کریم خان زند در شیراز بنا شده است. معماری این دوره و مجموعه کریم خانی بسیار منحصر به فرد می باشد به گونه ای که تفاوت آن با معماری سایر دوّار بسیار مشهود و قابل لمس است.کریم خان زند برای ساخت بنا ها از مجرب ترین استادان و بهترین مصالح روز دنیا استفاده کرده است به گونه ای که بنای ارگ را خانه خود کرد به همین دلیل در ساخت این بنا از هر دو معماری مسکونی و معماری نظامی استفاده شد تا جنبه امنیتی بنا نیز در نظر گرفته شود.در این مقاله برای بررسی و شناخت معماری دوران زندیه و مجموعه کریم خان زند به خصوص عمارت دیوان خانه کریم خانی از روش تاریخی و توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.

شیراز،معماری،کریم خان،زندیه،دیوان خانه