تحلیل گفتمان وصیت نامه شهیدان

فضای جنگ در هر سرزمینی، گونه ای خاص از زبان و بیان را می آفریند. این زبان توسط کسانی به کار گرفته می شود که از نزدیک با جنگ دست و پنجه نرم می کنند. از جمله گونه های مکتوب آن زبان، وصیت نامه ی شهدا می باشد که حاوی پیام های مهمی است که می تواند برای نسل امروز چه در زمینه ی شناخت هویت اسلامی چه اهداف جنگ و آرمان های ملی و میهنی بسیار راه گشا باشد. یکی از روش های بررسی متن تحلیل گفتمان است. با توجه به برخی از پیش فرض های تحلیل گفتمان از جمله اینکه هیچ متن خنثی و بی طرفی وجود ندارد و همه ی متون در شرایط و موقعیت های خاص تولید شده اند می توان متن های گوناگونی را بررسی نمود و از لایه های درونی آن ها آگاه شد. البته این امر بدون در نظر گرفتن موقعیت و شرایطی که متن در آن ها شکل گرفته امکان پذیر نیست و نمی توان تحلیل جامع و کاملی از آن ها ارائه داد. چرا که برخی از زبان شناسان معتقدند که زبان بیش از آنچه که آشکار می سازد، پنهان می کند و کشف این پنهان شده ها نیز سازوکاری دارد تا به آن وسیله بتوان نیت گوینده یا نویسنده را فهمید. تحلیل گفتمان یک رویکرد بین رشته ای و بسیار گسترده است ولی تاکنون از این روش در زمینه ی تحلیل علمیِ وصیت نامه ی شهدا کمتر استفاده شده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا به تحلیل گفتمانِ فرازهایی از وصیت نامه های شهدایی همچو سرداران شهید مهدی زین الدین، شهید ابراهیم همت، شهید مهدی باکری، شهید محمود کاوه، شهید حسین خرازی، شهید حسن باقری، شهید عبدالحسین برونسی، شهید عباس بابایی، شهید قاسم میرحسینی و شهید رحمت الله اصفهانی براساس نظریه وان دایک بپردازیم و از این طریق بررسی و رویکردهای زبانی و فرازبانی در این متون تفکر، عقاید و بستر شکل گیری مفاهیم موردنظر آن شهیدان را بررسی و واکاوی نماییم. یافته های تحقیق حاکی از آن است که رزمندگان علاوه بر توجه به مسایل فکری و ایدئولوژیکی به مسایل جامعه ی زمان خود نظر داشته اند که در وصیت نامه های آن ها انعکاس یافته است.

تحلیل گفتمان، ادبیات پایداری، وصیت نامه ها، سرداران شهید.