ضرورت طرح ایجاد قطب های علمی در کشور

مقدمه : قطب هاي علمي در دهه هاي اخير توسط مجامع علمي در جهان ايجاد و توسعه يافته است. بر اساس تعریف ارائه شده از سوی سازمان ملل متحد )یونسکو(، قطب علمی در یک کشور عبارتست از مؤسسه های متشکل از تعداد معینی دانشمند با بهر ه وری تخصصی و ممتاز دریک حیطه ي خاص كه از فعاليت علمي کارآمد و ويژگي هاي برجسته و متمایز در زمينه هاي آموزشي، پژوهشي و همكاري هاي علمي در سطوح داخلي و بين المللي بهره مند است. هدف از ایجاد این نهادها شکل گیری محیط های علمی و تمرکز بر دستاوردهای برجسته در دانشگاه ها و جوامع علمی به منظور انجام پژوهش های عالی و در سطح استانداردهای بین المللی است. مأموریت اصلی این نهادها توليد وانتشار دانش جدید و داشتن مشخصه ی مزيت)اقتصادي (در يك موضوع خاص است. در حال حاضر حدود 110 قطب علمي در دانشگاه هاي کشور فعال است. تعداد 26 قطب علمی نيز در حيطه ي علوم پزشکی تحت نظارت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي فعال مي باشند. از سال 1379 با تدوين آیين نامه نسبت به تأسيس و گسترش قطب هاي علمي علوم پزشكي كشور اقدام شد و در مرحله ي بعد با طراحي و پیش بینی ابزار ارزشيابي و تصويب آن در شوراي عالي قطب ها در سال 1382 در جهت تخصيص بهينه ي منابع مالي و نيز رتبه بندي قطب هاي علمي گامهای مؤثر برداشته شد. هدف از این مقاله بررسی ضرورت ایجاد قطب های علمی باتوجه به نیاز های کشور وهمسان سازی جغرافیای تولید به جغرافیای بهره مندی در کشور است مواد و روش ها: مقاله حاضر مقاله مروری بوده که از طریق مطالعات کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی در سایت ها(sid. google scholar . Isc) باکلید واژه ی (قطب های علمی آموزش پزشکی ، ارزیابی قطب های پزشکی،جغرافیای تولید علم در ایران) و از بین 23مقاله از سال 1992 الی 2015جمع آوری وتدوین شده است یافته ها: بررسي مطالعات ، نشان دهندة ضرورت تمركز بر روي گسترة جغرافيايي به منظور مطالعة توليدات علمي وبهره مندي از اين توليدات در داخل كشور ايران است . بررسی انتشارات علمي گردآوري شده در حوزه هاي مختلف به منظور سنجش بهره مندي مناطق جغرافيايي نشان داده كه همواره ميان توزيع انتشارات علمي در نقشه هاي جغرافيايي توليد شده با محتواي جغرافيايي اين انتشارات علمي رابطة مستقيمي وجود دارد و الگوي توضيح داده شده در خصوص تجمع توليدات علمي همواره در مورد محتواي آثار نيز صدق مي كند. اين مطلب به اين معناست كه همواره در مناطقي كه تجمع توليدات علمي به جهت وجود قابليت هاي منطقه اي در آن ناحيه بيشتر است، محتواي انتشارات علمي نيز بيشتر به بررسي مشكلات و يا قابليت هاي بومي موجود در آن ناحيه توجه داشته و همان رابطة حاكم ميان توزيع توليدات علمي و قابليت هاي منطقه اي در بهره مندي از توليدات علمي در مناطقِ نيازمند نيز صادق است نتايج پژوهش حاضر نشان مي دهد كه تمركز متخصصان، مراكز علمي و تحقيقاتي و دانشگاه ها در استان تهران، در نهايت منجر به تجمع توليدات علمي در اين استان شده است. اين امر نشان دهندة عدم توزيع يكسان توليدات علمي در كشور است . تجمع توليدات علمي در استان تهران نشان دهندة وجود زيرساخت هاي لازم براي انجام تحقيقات علمي در اين استان و عدم توزيع اين زيرساخت ها در ساير استان هايي است كه قابليت انجام مطالعات تحقيقاتي در حوزه هاي مورد نظر را دارند. بحث و نتیجه گیری: وجود قابلیت های منطقه ای باتوجه به پهناور بودن ایران وهمچنین نیاز های مختلف هر منطقه موجب آن گردیده است که هر منطقه باتوجه به نیاز های خود سهم موثری در تولید علم ایفا کند که این خود باعث میشود که کشور از تمام توانمندی های موجود استفاده نماید و رقابت موثری بین قطب های علمی ایجاد گردد. از جهتی دسترسی راحت تر به منابع و تمرکز هر قطب بر تحقبقات و تولید علم پیرامون نیاز های خود در پیشرفت علم گام موثری خواهد بود ولذا اگر بتوان زیر ساخت های لازم را در قطب ها فراهم کرد از توزیع ناهمسان تولید علمی در کشور نیز جلوگیری میشود

قطب های علمی آموزش پزشکی ، ارزیابی قطب های پزشکی، جغرافیای تولید علم در ایران