ارزیابی مصرف نهاده‌ها و بيلان انرژي در توليد گندم در ساری

نگرانی‌های مربوط به استفاده از منابع انرژی‌های تجدیدناپذیر و سوخت‌های فسیلی منجر به افزایش تحقیقات روی توازن انرژی در نظام‌های تولید گیاهان زراعی شده است. برای انجام این تحقیق ابتدا 10 مزرعه گندم در منطقه کوهستانی و دشت ساری انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از مزارع ابتدا کلیه عملیات زراعی به 8 بخش تهیه زمین، کاشت، کوددهی، حفاظت گیاه، کنترل علف‌های هرز، آبیاری، برداشت و حمل و نقل به کارخانه تفکیک شدند. سپس با شروع هر عملیات، با توجه به تنوع روش‌های تولید و مقادیر مختلف کاربرد نهاده‌ها توسط کشاورزان منطقه و به منظور تهیه اطلاعات جامع‌تر اطلاعات تیپیک عملیات زراعی، تاریخ شروع هر عملیات و میزان ورودی‌ها در هر مرحله جمع‌آوری و ثبت شدند. نتایج نشان داد که میانگین مدت زمان استفاده از نیروی انسانی در 10 مزرعه گندم برابر 3/117 ساعت در هکتار بود که معادل 91/229 مگاژول در هکتار انرژی را به خود اختصاص داد. میانگین مصرف سوخت در 10 مزرعه گندم برابر 1/72 لیتر در هکتار بوده است که معادل 8/2739 مگاژول در هکتار انرژی مصرف شد. بیشترین سوخت مصرفی برای عملیات تهیه زمین مشاهده شد که نسبت به سایر عملیات زراعی دارای اختلاف بسیار چشم‌گیری بوده است. از کل انرژی‌های ورودی، انرژی‌های غیرمستقیم میانگین 69/11245 مگاژول در هکتار و انرژی مستقیم میانگین 26/3351 مگاژول در هکتار را دارا بودند. بیشترین انرژی ورودی تجدیدناپذیر مربوط به مزرعه شماره 6 و مزارع شماره 8 و 7 در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. میانگین بهره‌وری انرژی در 10 مزرعه گندم برابر 29/0 کیلوگرم بر مگاژول بود. میانگین انرژی ویژه در 10 مزرعه گندم برابر 42/3 مگاژول بر کیلوگرم بود. انرژی خالص در 10 مزرعه گندم دارای میانگین 24/96067 مگاژول در هکتار بود. بنابراین، مزارع منطقه دشت کارایی بالاتری نسبت به مزارع منطقه کوهستانی تولید گندم را دارا بودند.

انرژی، بهره‌وری، ساری، عملکرد، گندم