مقايسه خصوصيات مورفولوژيك و فيتوشيميايي جمعي تهاي مختلف آويشن كوهي

آويشن يكي از مهمترين گياهان دارويي ايران است كه ب هدليل داشتن دو تركيب تيمول و كارواكرول داراي خواص دارويي Thymus kotschyanus Boiss. & ) ضد ميكروبي، ضد باكتريايي و ضد نفخ م يباشد. در اين تحقيق 13 جمعيت آويشن كوهي جم عآوري شده از نقاط مختلف ايران، در ايستگاه شهيد فزوه ،(Thymus vulgaris L.) و 9 ژنوتيپ آويشن باغي (Hohen. وابسته به مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان اصفهان و در قالب طرح بلو كهاي كامل تصادفي با سه تكرار كشت شدند. صفات مورد مطالعه در طول فصل رشد عبارت بودند از: طول گل، طول غنچه، وزن سنبله، ارتفاع ساقه، سطح برگ، طول % و عرض برگ، بزرگترين و كوچكترين قطر تاج پوشش، تعداد گل در سنبله، طول سنبله، مرحله شروع گلدهي، 50 % و 100 GC/MS و GC گلدهي، عملكرد تر و خشك بوته و درصد اسانس. همچنين درصد تيمول و كارواكرول با استفاده از روشهاي محاسبه گرديد. نتايج حاصل از مقايسه ميانگين صفات نشان داد كه تنوع ژنتيكي كافي براي كليه صفات انداز هگيري شده وجود داشت. در اين تحقيق بالاترين ميزان توليد در گونه آويشن باغي بدست آمد و ژنوتيپ آويشن باغي استان اصفهان با ميزان توليد 2200 كيلوگرم در هر هكتار بالاترين مقدار را به خود اختصاص داد. بيشترين ميزان توليد ماده خشك آويشن كوهي نيز متعلق به 2% و در آويشن / 0% تا 17 / جمعيت آذربايجا نغربي با توليد 1640 كيلوگرم در هكتار بود. درصد اسانس آويشن كوهي از 42 74 % و درصد كارواكرول از / 4% تا 52 / 1% متغير بدست آمد. درصد تركيب تيمول در آويشن كوهي از 63 / 0% تا 75 / باغي از 42 53 % متغير بود. تجزيه / 5% تا 16 / 79 % و درصد كارواكرول از 74 / 32 % تا 75 / 78 % و در آويشن باغي درصد تيمول از 53 / %3 تا 24 خوشه اي، ژنوتيپ هاي مورد بررسي را در 4 گروه مجزا قرار داد. گروه اول، دوره رشدي طولان يتري داشتند. گروه دوم، داراي عرض برگ، طول غنچه و وزن سنبله بالاتري بودند. گروه سوم، از عرض برگ و درصد تيمول نسبتاً بالا و تعداد سنبله بالا برخوردار بودند؛ درنهايت گروه چهارم، از نظر درصد اسانس، درصد تيمول و همچنين عملكرد تر و خشك اندام هوايي نسبت به ساير گرو هها برتري داشتند. در مجموع نتايج بدست آمده حكايت از وجود پتانسيل ژنتيكي مناسبي از لحاظ كليه صفات در ژر مپلاسم آويشن مورد مطالعه داشت كه م يتوان از آن در برنام ههاي اصلاحي حداكثر استفاده را بعمل آورد.

تيمول، كارواكرول، عملكرد.