محمّد صادق حسيني فراهاني ملقّب به ادیب الممالک از شاعران پارسی گوی بی¬بدیل در دوره مشروطه به شمار می¬آید؛ این شاعر برجسته در دو عرصه¬ی زبان فارسی و عربی، نغمه¬هایی نغز و دلکش را سروده است. آگاهی او از زبان و ادبیات عربی، آیینه¬ای تمام نما از روابط متقابل ادبی و پیوندهای ریشه دار زبان فارسی و عربی در روزگار شاعر است، و اشعار عربی وی نیز دالّ بر تسلّط و مهارت وی بر ادب عربی می¬باشد. ادیب الممالک فراهانی چنان که از دیوان اشعارش پیداست تعمّق و تبحّر شگفتی در اشعار عربی و بویژه جاهلی داشته و از به کارگیری وام¬واژه¬ها، ضرب المثل-ها، اصطلاحات عروضی و تقلید از ابیات مشهور عربی در کلامش هیچ اِبایی نداشته است. در حقیقت یکی از راه¬های کشف معانی و گشایش پیچیدگی¬های کلامی ادیب الممالک در اشعارش، تسلّط بر زبان و ادب عربی است. در این جستار از روش تحلیلی- توصیفی استفاده شده است؛ بدین شکل که نخست مقدمه¬ای تحلیلی درباره پیوند روابط فرهنگ و ادب عربی و فارسی و سبک شعری ادیب الممالک فراهانی و رویکردهای مثبت وی برای آشنایی با فرهنگ و ادب عربی. و دوّم بررسی اشعار و درون¬مایه¬های فرهنگ و ادب عربی در قصاید ادیب الممالک فراهانی پرداخته¬ایم. نتایج این پژوهش بیانگر این مطلب است که ادیب الممالک به عنوان یکی از شاعران پُر آوازه¬ی عصر مشروطیت، در ترویج و پیوند ادب و فرهنگ و تمدّن فارسی و عربی از طریق اشعار خویش تلاش و اقدامات شایان ذکری را انجام داده، و با تأثیرپذیری و تقلید از شاعرانی همچون امرؤلقیس، زهیر بن ابی سلمی، شنفری، تأبطّ شرا ابن درید أزدی به نغمه¬سرایی پرداخته است و مفاهیمی مشترک که حاصل مطالعات گسترده در فرهنگ و ادب عربی و تجارب زندگی و بینامتنیت¬های شعری تاحدودی موفّق ظاهر شده است. ساختار ماهرانه اشعار عربی و فارسی وی و انتقال این عاطفه و احساس در کنار لفظ و معنا به سروده¬های عربی ادیب الممالک ارج و اهمیّت فراوانی داده است.
کلید واژگان :ادب عربی و فارسی، ادیب الممالک فراهانی، ادب تطبیقی.
ارزش ریالی : 1200000 ریال
با پرداخت الکترونیک