منابع ادبی مهمترین اسناد مکتوب گذشتهاند که غیر از معرفی ظرایف زبان و ادب فارسی، متضمن نکاتیاند که در بازشناسی مواد مطالعاتی دیگر زمینههای پژوهشی، بهویژه هنرهای کاربردی و معماری، بسیار سودمندند. از این جنبة ادبیات و اهمیت آن، در پژوهشهای معماری چندان که بایسته است، استفاده نشده؛بر همین اساس، پارهای از الگوهای معماری گذشته با عناوینی معرفی شدهاند که هرگز با نامهای اصیل و نخستینشان برابر نیستند. در پژوهش پیشرو، دادههای معماری موجود در برخی از منابع ادبیِ مربوط به سدههای چهارم تا دهم هجری، با رویکرد تطبیقی بررسی شدند و بهموجب آن، تعداد چشمگیری از پلان ابنیه با کارکرد تشریفاتی (دادة معماری) با توصیف کاخها و کوشکها در منابع ادبی (دادة ادبی) تطبیق داده و تلاش شد تا الگو و کارکرد گونهای از معماری تشریفاتی بازشناسی شود. نتایج تحقیق نشان میدهد ویژگی عمومی این گونة معماری، داشتن شکل مربع و نُهبخشی است که در سدههای نخستین دوران اسلامی در ادبیات معماری با جهانبینی مشخصی که این آثار را مِثالی از آسمانهای نُهگانه دانستهاند، «نُهگنبد» خوانده شده است. پیشینة این گونة مشخصِ معماری، یعنی نُه¬گنبد، به آپادانای هخامنشی بازمیگردد و با عنایت به جهانبینی اسلامی، در سدههای متأخر به «هشتبهشت» معروف شده است.
کلید واژگان :منابع ادبی، شواهد معماری، نُهبخش برونگرا، نُهگنبد.
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک