نگاهی به وضعیت کنیزان، غلامان و خواجگان در عصر قاجار

در ایران عصر قاجار بخشي از گروه مستخدمین و نوکران را که در خانۀ ثروتمندان به وفور یافت می شدند، كنيزان و غلامان تشكيل مي دادند. غلامان و كنيزان سياه، آفريقايي و خريد و فروش آنها از طريق خليج فارس صورت مي گرفت و سفيدها كه از قوميتهاي مختلف بودند از راه تجارت و خريد و فروش و يا اسارت در جنگها و تهاجمات به دست مي آمدند. غالباً رفتاري كه با اين طبقه مي شد مورد قبول همگان بود و در جامعه پذيرفته شده بود. کنیزان یا به عنوان زن صیغه ای و یا دائمی وارد حرمسراها می شدند و یا در خدمت زنان بزرگان به کارهای خانگی می پرداختند. غلامان نیز در زمینه های مختلف نظامی، خدمات خانگی، نگهبانی، کشاورزی و آبیاری ، ماهیگیری و غواصی(در جنوب) به کار گرفته می شدند و در صورت داشتن توانایی و کاردانی به مناصب بالای اداری و نظامی نیز دست می یافتند. این تحقیق در پی بررسی وضعیت غلامان و کنیزان در عصر قاجار است که در چند مبحث مراکز تأمین، جمعیت، طرز رفتار با بردگان و موارد کاربرد و استفاده ، به آن پرداخته شده است.

غلام، کنیز، خواجگان، قاجا