چکیده :

شهرآشوب در لغت به معني کسي است که به لحاظ زيبايي شهر را بیاشوبد و به عبارتي ترکیب وصفي است براي توصیف زيبارويان فتنهانگیز و در اصطلاح ادبي به اشعاري اطلاق ميشود که شاعر در آن، شهر، اهل شهر يا درباريان را مدح يا ذم کرده يا به توصیف پیشهوران يک شهر و تعريف حرفه و صنعت آنان پرداخته باشد. اين نوع شعر که به دو دسته صنفي و شهري تقسیم مي شود، از ديد جامعهشناختي، اشتمال بر لغات و اصطلاحات فني حرفه ها و اطلاعات تاريخي، سیاسي و اقتصادي متضمن فوايد بسیاري است. از سال 2431 تاکنون محققان کهن ترين سراينده شهرآشوب شهري را فرّخي سیستاني و قديمي ترين شهرآشوب سراي صنفي را مسعود سعد سلمان دانسته اند. با توجه به منابع موجود، فرّخي همچنان جايگاه خود را حفظ کرده است، امّا در زمینه شهرآشوب صنفي با يافتن شواهدي از آثار کسايي، رودکي و فرالاوي، بر پیشینه شهرآشوب سرايي شاعران فارسي زبان بیش از دو سده افزوده مي شود و مسعود سعد بدون آنکه تقدّم فضل خود را از دست دهد، فضل تقدّم خود را از دست مي دهد. هرچند کثرت دفعي و ناگهاني اين نوع شعر در آثار مسعودسعد بعید به نظر مي آمد، نظر به شواهد موجود در آثار شاعران نام برده احتمال وجود مصداق هاي ديگر را در آثار ازمیان رفته پیشاهنگان شعر فارسي به ذهن متبادر مي کند و ما را نسبت به سابقه کهن تر شهرآشوب صنفي در اين مرز و بوم راسخ تر مي سازد.

کلید واژگان :

کهن ترين شهرآشوب، فرّخي، مسعودسعدسلمان، کسايي، رودکي و فرالاوي



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک