شناسایی نشانگرهای روابط در پیشینه‌های فراداده‌ای فهرست کتابخانه ملی ایران مبتنی بر استاندارد آردی‌ای: حرکت به سوی ایجاد فهرست‌های رایانه‌ای مبتنی بر هستان‌شناسی و روش داده‌های پیوندی

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی نشانگرهای روابط در پیشینه‌های فراداده‌ای فهرست کتابخانه ملی ایران، بر اساس استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آردی‌ای)، به منظور طراحی الگوی هستان‌شناسی فراداده‌ای فهرست کتابخانه ملی ایران مبتنی بر روش داده‌های پیوندی است. روش: در پژوهش حاضر از روش ترکیبی تحلیل محتوا و مشاهده اسنادی استفاده شده است. جامعه پژوهش، شامل پیشینه‌های فراداده‌ای مربوط به کتاب‌های موجود در فهرست کتابخانه ملی ایران برای چهار خانواده کتابشناختی قرآن، نهج‌البلاغه، شاهنامه و مثنوی (در مجموع، 28213 پیشینه) است که از سیستم جامع کتابخانه ملی ایران (رسا) استخراج شدند. در این پژوهش، «ابزار گردآوری داده‌ها»، یک سیاهه وارسی، و «ابزار نمایش داده های تحلیل شده»، یک ماتریس است. یافته‌ها: یافته‌ها بیانگر آن است که از میان 544 نشانگر در پیوست‌های آی.، جِی.، و اِم. در استاندارد آردی‌ای (شامل 150 نشانگر پیوست آی.، 346 نشانگر پیوست جِی. و 48 نشانگر پیوست اِم.)، به طور کلی، 62 نشانگر از مجموعه نشانگرهای پیوست آی.، 179 نشانگر از مجموعه نشانگرهای پیوست جِی.، و 48 نشانگر ارائه شده در پیوست اِم. (در مجموع، 289 نشانگر) در پیشینه‌های فراداده‌ای جامعه پژوهش حاضر، ارائه شده اند. تفکیک نشانگرهای شناسایی شده در فهرست کتابخانه ملی ایران بر اساس سطوح اثر، بیان، بازنمون عینی و مورد، نشان می‌دهد که از میان انواع روابط ارائه شده در پیوست آی.، برای نشانگرهای مربوط به «ناشران» و «توزیع‌کنندگان» (در سطح بازنمون عینی)، و در پیوست جِی. نیز برای «روابط بازنمون عینی همراهی»، هیچ نشانگری در مجموعه پیشینه‌های مورد بررسی، ارائه نشده است. سایر انواع روابط در پیشینه های مورد بررسی، شناسایی گردید.

فهرست کتابخانه ملی ایران، نشانگرهای روابط، استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آردی‌ای)، الگوی هستان‌شناسی فراداده‌ای، روش داده‌های پیوندی.