از دیدگاه تجسمی درک تصاویر ظروف سنگی جیرفت نیاز به شناخت اولیه مبانی و سواد بصری دارد. مطالعه عناصر تجسمی این نقوش نظیر عناصر بصری به صورت نقطه، خط، سطح، و .... به صورت مجزا منجر به شناخت ویژگی آنها از نظر فرم،جهت، اندازه می¬شود و در نهایت به درک و فهم کیفیات بصری نظیر تعادل،تناسب، ریتم و حرکت می¬شود. هنرمندان حجار این حوزه به صورت شهودی یا تجربی با بهره¬گیری از این عناصر توانسته¬اند تصاویر را مطابق با فرم ظروف طراحی نمایند و از فضاهای مثبت و منفی به¬صورت مطلوب بهره گیرند. تحلیل داده¬های تصویری نشان می¬هد که صنعتگران یا هنرمندان این حوزه از یک عنصر تجسمی صرف استفاده نکرده بلکه از انواع عناصر در حالت¬ها و اندازه¬های مختلف جهت ایجاد ترکیب¬های متنوع بهره برده تا کیفیت بصری مورد نظر را به بیننده انتقال دهد با ترکیب خطوط عمودی عظمت بناهای معماری و با تکرار خطوط مورب ظرافت برگ¬های نخل را نشان دادند. مشاهده دقیق طبیعت باعث شده تا از انواع عناصر تجسمی به نحو مطلوب و کاربردی بهره بگیرند و آن را با برداشت ذهنی خود تلفیق کند به گونه¬ای که از خطوط افقی برای تفکیک فضای تصویر و از خطوط مواج برای طراحی و حکاکی ریشه¬های درختان کهنسال خرما، از خطوط منحنی برای تزئینات گیس¬باف و همچنین نمایش نرمی و لطافت قسمت زیرین بدن مار استفاده شده است. هر بیننده¬ای در مواجهه با اثار جیرفت با توجه به پیش زمینه ذهنی و دانش بصری خود به سه شیوه با آثار جیرفت ارتباط برقرار می¬کند ابتدا مخاطب در می¬یابد که صنعتگر یا هنرمند حوزه هلیل به مدد شبیه¬سازی توانسته با مشاهده دقیق حیوانات وحشی و اهلی تصاویر آنها در موقعیت¬های مختلف به گونه¬ای حکاکی کند که سرشار از حس پویایی و حرکت باشند بعد از شبیه¬سازی وارد دنیای سمبل شده و تا جایی توانسته تصاویر را ساده کرده تا به یک تصویر جدید نظیر انسان- عقرب برسد که معنای سمبلیک و اساطیری دارد و در نهایت در مرحله انتزاع خمیرمایه تصاویر برگرفته از ذهن انتزاعی انسان این منطقه است که حاصل آن خلق تصاویر هندسی متنوع با بهره¬گیری از عناصری نظیر نقطه، خط و سطح است که درک ترکیب این تصاویر انتزاعی به سادگی امکان¬پذیر نیست. هدف از این مقاله بررسی عناصر تجسمی و فنون ارتباط بصری با ظروف سنگی هلیل¬رود است. سؤال اصلی این است در ساختار ترکیب¬بندی ظروف از کدام عناصر و کیفیات بصری استفاده شده است و فنون ارتباط بصری با ظروف سنگی هلیل¬رود چگونه است؟ روش گردآوری داده¬ها در این مقاله، مطالعات کتابخانه¬ای و بررسی میدانی از طریق مشاهده عینی و روش پژوهش بصورت توصیفی و تحلیلی است. به نظر می¬رسد منشأ عناصر تجسمی، عقاید انتزاعی و تصاویر رئالیستی برگرفته از طبعیت اطراف و آئین¬های اساطیری این حوزه است. نقش¬اندازی بر روی این ظروف وسیله¬ای برای انتقال پیام در دروان پیش از تاریخ به شمار رفته است و مناسب¬ترین بوم برای نمایش پیام و دانش بشری در دوران خود مورد استفاده هنرمندان قرار گرفته است.
کلید واژگان :عناصر تجسمی، ارتباط بصری، ظروف سنگی، هلیل¬رود.
ارزش ریالی : 350000 ریال
با پرداخت الکترونیک