سید حیدر آملی، عرفان شیعی، مکتب اصفهان

شناخت سيد حيدر آملي و آثار وي براي بررسي خط سير حكمت و عرفان شيعي در عصر صفوي و مكتب اصفهان اهميت ويژه اي دارد. وي با آنكه پيرو ابن عربي بوده است بر خلاف او كه ولايت عامه مطلقه را به عيسي بن مريم و ولايت مقيّده را به خودش ختم كرده است، ختم ولايت مطلقه را علي بن ابي طالب مي داند و ولايت مقيده را به مهدي صاحب الزمان ختم مي كند. در آثار وي شيوة تازه اي در طرز بيان عوالم روحاني و انطباق آن جهان مادي آمده است. مقدمه و شرحي كه سيد حيدر بر آراي ابن عربي نوشته است، تأثير فراوان بر آراي فلاسفة شيعة پس از او نهاده است. مقدمه و شرح سيد حيدر آملي از اين لحاظ كه از ديدگاه عرفان شيعي به نگارش درآمده است سندي بر رسوخ ابن عربي در حكمت شيعي است. از اين نظر آثار او نقطة تحول تعليم ابن عربي به عرفان شيعي است. فلسفة عالم المثال او كه واسطه بين عالم عقل و عالم محسوسات و متأثر از فرضية ابن عربي است او را حلقة واسط بين شيخ اشراق و فلسفه تجرّد خيال ملاصدراي شيرازي قرار داده است. در اين مقاله فهرستي از آثار او و مراجعي كه دسترسي به آن آثار را تسهيل مي گرداند، فراهم شده است كه مي تواند نظر به اهميت سيد حيدر دسترسي به منابع كتابخانه اي را براي پژوهشگران آسان گرداند.

سید حیدر آملی، تشیع، ابن عربی،