ارزشگذاری اقتصادی منابع آب با استفاده از سیستم ارزیابی و برنامه ریزی WEAP (مطالعه موردی: رودخانه ماسوله)

چکیده: با توجه به رشد جمعيت، نياز به غذاي بيشتر، ارتقاء سطح بهداشت و رفاه عمومي و گسترش صنعت، منابع آب تجديد شونده كشور رو به كاهش است. بخش زیادی از نیاز آبی در اطراف رودخانه ماسوله -با وجود آبدهی بالای این رودخانه- از سد سفیدرود و مقدار قابل توجهی از آب زیرزمینی تامین می شود که در نهایت به تالاب انزلی منتهی می گردد. قسمتی از مازاد این آب دچار تلفات و تبخیر و یا به سیلاب تبدیل می شود. نرم افزار WEAP مدلي براي شبيه سازي ميزان جريان و تقاضاي آب در آينده، شامل سيستم عرضه و تقاضاي آب را ارائه مي دهد. در اين سيستم قوانين مرتبط با منابع آب مانند آبهای سطحی و زيرزميني، تقاضاي آب، مصرف مجدد آب، تصفیه و انتقال فاضلاب و همچنين برآورد ارزش واقعي منابع آب و ارزشگذاري آنها بررسي می گردد. در جهت برنامه ریزی و مدیریت منابع آبی منطقه مورد مطالعه، سناریوهای مختلفی تا سال 2035 در محیط نرم افزار شبیه سازی شد. داده های مربوط به جریان رودخانه ماسوله و همچنین نقاط تقاضا بر اساس استانداردهای نرم افزار وارد گردید و ميزان مصرف آب براي 25 سال بررسي شد. در مدل طراحی شده مشخص گردید که در مدت 25 سال میزان كمبود نياز آب روستایی از76/27 ميليون مترمكعب به 67/32 افزایش و کمبود نیاز آب کشاورزی از 153 ميليون مترمكعب به 6/96 کاهش می یابد. همچنین در این تحقیق براساس داده های اقتصادی موجود، قابلیت نرم افزار برای ارزشگذاری اقتصادی ارزیابی گردید. نتایج به دست آمده از مدل طراحی شده نشان داد كه در بحث اقتصادی میزان سود، حدود 28 دلار برای هر مترمکعب در سال 2011 و 5/29 دلار در سال 2035 می باشد. در مقایسه هزینه بین سناریوهای مختلف، سناریوی تغییر اولویت منبع تامین نیاز آب کشاورزی کمترین (24 دلار) و سناریوی رشد جمعیت بیشترین (29 دلار) سود در هر مترمکعب را ارائه می دهد.

کلمات کلیدی: ارزشگذاری اقتصادی، رودخانه ماسوله، سیستم ارزیابی و برنامه ریزی آب WEAP