طراحي يك سامانه هشداردهي زودهنگام بحرانهاي ارزي در ايران با استفاده از رويكرد ماركوف سوئيچينگ

يك بحران پولي زماني براي يك كشور رخ مي دهد كه يك حمله سوداگرانه 3 به ارزش ارزي پول آن كشور انجام گيرد، كه مي تواند منجر به كاهش شديد ارزش آن پول شده يا مقامات را مجبور به دفاع از ارزش پول از طريق فروش ذخاير ارزي يا افزايش نرخ بهره داخلي كند. هزينه هاي بالاي بحرانهاي پولي و ضربه بزرگي كه در بسياري از كشورها به (EWS) توليد حقيقي وارد كرده، تلاشهايي را براي پي شبيني آنها برانگيخته است. سامانه هاي هشداردهي زودهنگام براي پيش بيني بحرانهاي پولي، طراحي و ايجاد شده اند و پيش از وقوع يك بحران پولي از روي علائمي كه در اقتصاد ظاهر مي شود (برخي متغيرهاي پيشرو)، حادثه قري بالوقوع را پي شبيني ميكنند. اين مقاله با هدف اصلي طراحي يك سامانه جامع هشداردهي زودهنگام بحرانهاي پولي در كشور انجام گرفته است. در 1389 به وقوع - اين راستا، با استفاده از نرخ رشد ارز بازار آزاد، بحرانهاي ارزي كه در اقتصاد ايران در دوره 1367 پيوسته، شناسايي و طبقه بندي شده است. سپس شاخصهاي هشداردهي زو دهنگام، يعني متغيرهاي توضيحي كه مي توانند در اقتصاد ايران در خصوص تحركات بازار ارز و وقوع بحران در آن حاوي اطلاعاتي بوده و م يتوان آنها را احصاء و طبقه بندي كرد، شناسايي شدهاند كه در اين راستا سه دسته شاخصهاي مربوط به 1- تجارت خارجي و جريانات ارزي، 2- وضعيت بخش حقيقي و كلان اقتصاد و 3- بخش پولي و مالي آن، بالاخص اطلاعات مربوط به بودجه دولت و ترازنامه بانك مركزي مورد بررسي دقيق قرار گرفتهاند. معمولاً پيش از وقوع يك بحران ارزي شاخصهايي از اين دست شروع به حركتهاي نامعمول مي كنند كه از روي آن با احتمالي مي توان وقوع بحران را پيش بيني كرد. در اين مطالعه با استفاده از يك مدل ماركوف سوئيچينگ با ماتريس احتمال گذار متغير و با به ره گيري از شاخص هاي هشداردهي فوق الذكر، دوره هاي بحران ارزي در كشور پي شبيني شده است كه با واقعيات مشاهده شده در اقتصاد ايران سازگار است. با استفاده از رويكرد عام به خاص از بين 19 شاخص هشداردهي معرفي شده براي شناسايي و پيش بيني بحرا نها ، انحراف لگاريتم نرخ ارز حقيقي موثر از روند آن، ،GDP حقيقي، نسبت كسري بودجه به GDP شاخص هاي نرخ رشد به تغيير در M رشد درآمدهاي ارزي حاصل از صادرات نفت و نسبت تغيير در 2 ،GDP نسبت كسري حساب جاري به ذخاير ارزي بانك مركزي به عنوان شاخ صهاي اصلي انتخاب شده اند. نتايج حاصل از برآورد مدل نشان ميدهد كه براي دوره هاي زماني نيمه دوم 1367 و نه ماهه اول 1368 ، سه ماهه اول 1369 ، نيمه دوم 1372 ، سال 1373 ، نيمه اول 1374 ، سه ماهه سوم 1375 ، سال هاي 1377 و 1378 ، وقوع بحران هشدار داده شده است كه با واقعيات اقتصاد ايران انطباق مناسبي دارد.

سامانه هشداردهي زودهنگام، بحران ارزي، ماركوف سوئيچينگ