بهینه سازی حمل و نقل چند وجهی در تجارت بین‌المللی و کاهش هزینه کالاهای وارداتی

نیاز به جابه‌جایی انسان و کالا از یک نقطه به نقطه دیگر موجب به وجود آمدن حمل و نقل می‌شود. در مورد انسان، جابه‌جایی به طور عمده به دلیل نیازهای تجاری، اجتماعی، تفریحی و یا فرهنگی صورت می‌گیرد و در ارتباط با کالا، علت اصلی جابه‌جایی، عدم انطباق مکانی محل تولید و مصرف کالا بر یکدیگر می‌باشد. امروزه حمل و نقل یکی از بخش‌های مهم اقتصاد ملی محسوب می‌شود که به دلیل داشتن نقش زیربنایی تأثیر فراوانی بر فرآیند رشد اقتصادي کشور می‌گذارد. این بخش دربرگیرنده فعالیت‌هایی است که به شکلی گسترده در تمامی زمینه هاي تولید، توزیع، مصرف و خدمات جریان داشته و در مجموعه فعالیت‌های اقتصادي و زیربنایی نقش غیرقابل انکاري ایفا می‌کند. حمل و نقل چند وجهي يكي از پيچيده‌ترين شكل‌هاي حمل و نقل و از مهم‌ترین تحولات توسعه كسب و كار جهاني در دهه‌هاي اخير، محسوب مي‌شود. اين شيوه صرفأ نوعي روش حمل و نقل نيست، بلكه نظام هماهنگ‌كننده روش‌هاي مختلف حمل و نقل براي محموله‌ها است. اگر چه حمل و نقل چند وجهي در راستاي يك پارچه ساختن روش‌هاي حمل و نقل دريايي، زميني و ريلي است، اما به عنوان سيستمي كه در آن بازده مجموع كل بزرگ‌تر از بازده هر يك از بخش‌ها باشد، داراي اهميت بسياری است. در حال حاضر هزینه حمل و نقل کالا در کشورهاي توسعه یافته، در حال توسعه و کل جهان به ترتیب 3/4، 25/8 و 4/5 درصد می‌باشد. موضوع اصلی این تحقیق بهینه سازی هزینه حمل و نقل و کاهش هزینه واردات فولاد به کشور از طریق بنادر و مرزهای آبی می‌باشد. با توجه به اینكه امروزه سهم واردات كالا از مرزهاي آبي بيش از 94 درصد می‌باشد، بنادر به عنوان مبادي ورودي كشور در نظر گرفته می‌شوند. در اینجا برای ارائه مدلی که بتواند کاهش هزینه های حمل و نقل را محقق کند از داده های مربوط به واردات فولاد در سال 1389 و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و حل روابط و معادلات مدل مورد نظر از دو نرم افزار EXCEL و LINDO استفاده می‌شود. نتایج بدست آمده پس از بهینه سازی مدل حمل و نقل نشان می‌دهد که با تخصیص میزان واردات کالا در بنادر کشور، علاوه بر تأمین به موقع محصولات و کالاهای مورد نیاز در فصول مختلف سال، هزینه حمل و نقل از طریق مرزهای آبی نیز کاهش پیدا می‌کند که این کاهش هزینه می‌تواند نقش مؤثری را در بالا بردن توان رقابتی کشور و توسعه سایر بخش‌های اقتصاد ملی داشته باشد؛ لذا با توجه به اهمیت موضوع، بررسی جایگاه کنونی و پتانسیل حمل و نقل در اقتصاد کشور، چشم انداز آتی جهانی آن و شناخت کمبودها و مشکلات مربوطه از گام‌های اولیه و ضروری در این بخش می‌باشد.

اقتصاد ملی، برنامه ریزی حمل و نقل، فولاد، کاهش هزینه واردات، EXCEL و LINDO.