به منظور بررسی اثرات مقادیر مختلف نیتروژن و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه برنج رقم سنگ طارم در دو روش کاشت بوته ای و کپه ای، آزمایشی در سال زراعی 1387 در شهرستان بابل انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد، به طوری که چهار سطح کود نیتروژن (0، 100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل دو تراکم کاشت (120 و 40 بوته در متر مربع به ترتیب با آرایش کاشت های 3/8×10 و 15×6/16 سانتیمتر مربع) و دو روش کاشت بوته ای (تک نشاء) و کپه ای (3 نشاء) بودند. نتایج نشان داد که با کاربرد 100 کیلوگرم اوره در هکتار به موجب افزایش تعداد خوشه در متر مربع و تعداد کل خوشه چه در خوشه سبب افزایش عملکرد دانه می شود. با افزایش تراکم کاشت از 40 به 120 بوته در متر مربع، تعداد کل پنجه در بوته، تعداد پنجه موثر در بوته، تعداد کل خوشه چه در خوشه، درصد خوشه چه های پر شده و عملکرد بیولوژیکی روند کاهشی و دیگر صفات روند افزایشی داشتند. حداکثر عملکرد دانه تحت اثرات متقابل نیتروژن × تعداد نشاء در شرایط مصرف 100 کیلوگرم اوره در هکتار و با سه نشاء حاصل شد. عملکرد دانه با تعداد خوشه در متر مربع و پنجه موثر در بوته همبستگی مثبت و بسيار بالایی در سطح احتمال یک درصد و با تعداد کل پنجه در بوته همبستگی مثبت در سطح احتمال 5 درصد دارد.
کلید واژگان :
برنج، نیتروژن، تراکم کاشت، عملکرد، اجزای عملکرد دانه، کشت بوته ای و کپه ای.
