بررسی تاثیر نوسان درآمدهای نفتی بر خالص صادرات بخش کشاورزی و صنعت در ایران

با توجه به تاثیر نوسانات گسترده قیمت نفت بر بخش‌های مختلف اقتصادی و بی ثباتی درآمدهای نفتی و اهمیت صادرات غیرنفتی در کشورهای در حال توسعۀ دارای منابع عظیم نفت و گاز، بر آن شدیم تا تأثیر تکانه های نفتی را بر خالص صادرات دو بخش کشاورزی و صنعت ایران را با استفاده از تکنیک BVAR و به پیروی از مدل شارما (2003) و چیت و همکاران (2008) در بازه زمانی 1357- 1391 برآورد نماییم. با توجه به مطالعه ایکر و دیگران (2011) نوع الگوی اطلاعات پیشین می تواند در نتایج تحقیق اثرگذار باشد بنابراین در این تحقیق ابتدا کارایی سه الگوی اطلاعات پیشین مینه سوتا، نرمال ویشارت مستقل و انتخاب تصادفی متغیر با یکدیگر مقایسه شده اند که در نهایت الگوی نرمال ویشارت مستقل برای بخش کشاورزی و انتخاب تصادفی برای بخش صنعت به عنوان الگوهای مناسب جهت توضیح اطلاعات پیشین برگیزیده شده اند. نتایج حاصل از برآورد نشان می دهد یک تکانه منفی نفت با کاهش ارزش پول ملی ابتدا منجر به بدتر شدن تراز تجاری در بخش کشاورزی می شود و پس از سه دوره شاهد بهبود تراز تجاری (خالص صادرات) خواهیم بود (منحنی جی)، به طوری که در بلند مدت به سطح روند قبلی خود باز می گردد. همین تکانه منفی نفت در کوتاه مدت اثری بر روی تراز تجاری نخواهد داشت اما در بلند مدت با کاهش ارزش پول ملی موجب بهبود تراز تجاری بخش صنعت می شود. علت واکنش ناهمگون تراز تجاری کشاورزی و صنعت به یک تکانه منفی نفت، به ساختار تکنولوژی دو صنعت و کشش تقاضای صادرات و واردات در کوتاه مدت مربوط می شود که برای بخش کشاورزی کوچک تر از یک و برای بخش صنعت بزرگتر از یک ارزیابی می گردد.

درآمد نفتی، خالص صادرات صنعتی و کشاورزی، BVAR.