شناخت توسعه فرهنگی از دیدگاه امام علی (ع)

توسعه فرهنگی نسبت به سایر ابعاد توسعه از بار ارزشی بیشتری برخوردار است. بقای جامعه به فرهنگ آن است و فرهنگ مهم‌ترین عامل در شکوفا کردن استعدادهای انسانی است و بنیاد آن به ارزش‌های آن جامعه است یعنی آنچه شکل‌دهندۀ رفتارِ افراد است. در این میان قرآن و دین اسلام، در آفرینش فرهنگ و تمدن نوین فرامکانی و فرازمانی عمل نموده‌اند. شاگرد حقیقی مکتب قرآن امیرالمؤمنین نیز در نهج‌البلاغه بسیار دقیق به عوامل و زمینه‌های توسعه فرهنگ پرداخته است. از دیدگاه امام علی(ع) توسعه فرهنگی و به ویژه ترویج تعلیم و تربیت در جامعه از مسائل مهمی است که اولاً باید راه‌های توسعه فرهنگی را دانست و ثانیاً راهکارهای صحیح برای رسیدن به آن راه‌ها را ایجاد نمود. توسعه فرهنگی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های معصومان است. رشد فرهنگی و توسعه فرهنگی باعث رشد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و رشد در دیگر عرصه‌ها خواهد شد. از دیدگاه ایشان مهم‌ترین اهداف توسعه فرهنگی عبارتند از: بندگی و رهیدن از خواهش‌های نفسانی، حکمت‌آموزی، پرواپیشگی، ایجاد جامعه سالم و... . عناصری مانند تفکر، علم؛ تعلیم و تعلم، وراثت، محیط، فطرت، سختی‌ها و شداید، کار و شغل، دعوت به حیات طیبه، ارادۀ انسان و... از مهم‌ترین مؤلفه‌ها و شاخص‌های توسعه فرهنگی از دیدگاه امام علی (ع) می‌باشد. این نوشتار بر آن است تا به بررسی توسعه فرهنگی از نگاه امام علی(ع) بپردازد و از روش تحلیلی- توصیفی جهت تحلیل و تبیین داده‌ها استفاده شده است.

توسعه، فرهنگ، اسلام، امام علی(ع)، نهج‌البلاغه