سمیت تنفسی اسانس دو گیاه اکالیپتوس و آویشن دنایی روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات در یک دوره زمانی 24 ساعته مورد بررسی قرار گرفت.اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب تهیه شد.آزمایش‌ها در شرایط دمایی 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شد.از هر اسانس 5 غلظت در 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت.شناسایی ترکیبات اسانس‌ها با استفاده از GC-MS صورت گرفت.نتایج نشان داد که اصلی‌ترین ترکیات در اسانس اکالیپتوس، Spathulenol (15/58 درصد) ،ρ-Cymene (12/44 درصد) ،1,8-cineole (10/50 درصد) Ledene (5/23 درصد)،α-Pinene (2/12 درصد)، β-phellandrene- (0/330 درصد) و در اسانس آویشن‌دنایی Thymol (52/24 درصد) ،γ-terpine (4/03 درصد)، 1و8 سینئول (2/76 درصد)،Carvacrol (2/21درصد)،Borneol (1/72 درصد) بود. هر دو اسانس روی حشرات کامل سمیت تنفسی بالایی داشتند. مقادیر LC50 توسط نرم‌افزار16.0 SPSS محاسبه گردید. نتایج نشان داد مقادیر LC50 اسانس اکالیپتوس و آویشن‌دنایی به ترتیب برابر با 834/116، 452/69 میکرولیتر بر لیتر هوا می‌باشد. نتایج این بررسی نشان‌دهنده پتانسیل بالای این اسانس‌ها به‌ویژه اسانس آویشن‌دنایی در کنترل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات می‌باشد.
کلید واژگان :
سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، اکالیپتوس، آویشن دنایی، اثرات حشره‌کشی، اسانس
