رشد و بهره‌وري گیاهان، اثر متقابل و تعامل بین پتانسیل ژنتیکی و عوامل محیطی شناخته شده است، ولی در دهه‌هاي اخیر تمرکز اغلب تحقیقات کشاورزی در جهت اصلاح و بهبود پتانسیل ژنتیکی ارقام بوده و کمتر به شیوه کشت و کار و نظام‌هاي تولید توجه شده است. پديده تغيير اقليم و گرم شدن جهاني توجه بسياري از محققان را به خود جلب كرده است. بنابراین، هدف از تحقیق بررسي ميزان انرژي مصرفي، انتشار گازهاي گلخانه‌اي و پتانسيل گرمايش جهاني ناشي از توليد برنج در بوم نظام‌هاي شاليزاري بود. اين آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پايه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشي واقع در شهرستان نكا طی سال‌هاي 1390 و 1391 اجرا شد. نظام‌هاي كاشت رايج منطقه (سنتي)، بهبود يافته و SRI به عنوان عامل اصلي و ژنوتيپ‌هاي پابلند سنگ طارم و طارم هاشمي و پاكوتاه ندا و شيرودي به عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد که بهره‌وري و کارایی مصرف انرژی در SRI بیشتر بود که دلیل آن کاهش مصرف نهاده‌هاي تولید مانند هزینه گارگری، سوخت، کود شیمیایی، بذر و آبیاری و از همه مهم‌تر کاهش مصرف انرژی غیر مستقیم و تجدید ناپذیر بود. استفاده از منابع انرژي به صورت كارآمدتر با بهينه‌سازي مصرف نهاده‌ها در SRI انرژي خالص توليدي و كارايي و بهره‌وري انرژي را افزايش داده و اين امر موجب كاهش ميزان انرژي ويژه مصرفي شد. بين ميزان انرژي‌هاي ورودي در بوم نظام‌ها و پتانسيل گرمايش جهاني ناشي از آن ارتباط مستقيمي وجود داشت. مقدار توليد گازهاي گلخانه‌اي CO2، N2O و CH4 و همچنين پتانسيل گرمايش جهاني در SRI به دليل كاهش مصرف نهاده‌هاي شيميايي به مقدار قابل توجهي كمتر از نظام‌هاي بهبود يافته و سنتي بود. لذا، اثر متقابل ژنوتیپ و محیط می‌تواند با مدیریت زراعی اصولی و صحیح مانند: تراکم مطلوب، استفاده از نشاهای جوان و مراقبت در هنگام نشاکاری، آبیاری تناوبی در شالیزار، ایجاد شرایط هوازی و هوادهی خاک و استفاده از کودهای آلی به افزایش بهره‌وري، ایمن‌سازی محیط زیست و پایداری بوم‌نظام شالیزار منجر گردد. بنابراین، SRI نظام تولیدی بود که با پذیرش و تغییر بعضی از اصول زراعی برنج سبب ایجاد محیط مطلوب رشد برای گیاه گردید.
کلید واژگان :برنج، بوم‌نظام شاليزار، بهره‌وري انرژي، تغيير اقليم، گازهاي گلخانه‌اي.
ارزش ریالی : 300000 ریال
با پرداخت الکترونیک