الگوی ساختاری رابطه حمایت پدر از خودمختاری با انگیزش خودمختار تحصیلی و عزت نفس نوجوانان براساس نظریه خودتعیین گری

مقدمه: تأثیر شیوه فرزندپروری پدر بر تحول روانشناختی و اجتماعی نوجوانان کمتر از تأثیر شیوه مادر، مورد بررسی قرار گرفته است. حمایت از خود مختاری بعنوان یک شیوه فرزندپروری به درجه ای که والدین برای فعالیتهای کودک ارزش قایل می شوند، کودکان را براي حل مسأله تشويق مي كنند و به آنان حق انتخاب و شرکت در تصمیم گیری مي دهند، اشاره دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علی حمایت پدر از خودمختاری با انگیزش خودمختار تحصیلی و عزت نفس نوجوانان در قالب الگوی معادلات ساختاری بود. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان دبیرستان های دولتی شهر قوچان تشکیل می داد. به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز، تعداد 362نفر(174پسر،188 دختر) با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس های ادراک شیوه والدین(POPS)رابینز و همکاران(1994) و انگیزش تحصیلی(AMS) ولرند و همکاران(1989) و همچنین پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ(RSE) (1965) را کامل کردند. متغیر برونزای حمایت پدر از خودمختاری و متغیرهای درونزای انگیزش خودمختار تحصیلی و عزت نفس وارد معادله ساختاری شدند. برای تحلیل داده ها از لیزرل8.5 استفاده شد. یافته ها: مدل با حضور سازه ها و نشانگرهای مربوط در سطح نسبتاً مناسبی برازش شد. شاخص های برازندگی(96/0=GFI)، شاخص تعدیل شده برازندگی (93/0=AGFI)، ریشه خطای میانگین مجذورات تقریب(06/0=RMSEA)، شاخص برازندگی تطبیقی(97/0= CFI) و متوسط باقیمانده های استاندارد شده(04/0=SRMR) بدست آمد. نتیجه گیری: این مدل مشخص می کند که حمایت پدر از خودمختاری بر عزت نفس و انگیزش خودمختار تحصیلی اثر مستقیم و معناداری دارد اما اثر مستقیم و نقش واسطه ای انگیزش خودمختار تحصیلی بر عزت نفس معنادار نیست. در مجموع نتایج گویای آن است که ارزش قائل شدن پدر برای فعالیتهای نوجوانان، تشویق به حل مسأله و دادن حق انتخاب به آنان، به طور مستقیم باعث افزایش عزت نفس و انگیزش خودمختار تحصیلی در آنان می گردد.

خودمختاری، عزت نفس، انگیزش خودمختار تحصیلی