ارتباط بین جو سازمانی و تحلیل رفتگی شغلی معلمان غیرتربیت بدنی

یکی از نتایج استرس شغلی زیاد و مداوم، تحلیل رفتگی شغلی است. این واژه نسبتاً جدیدی است که از آن برای توصیف پاسخ های انسان در حین کار و در برابر فشار های روانی تجربه شده استفاده می شود. ارتباط تنگاتنگی میان استرس های شغلی و پدیده تحلیل رفتگی شغلی وجود دارد. استرس هنگامی رخ می دهد که حالت عدم تعادل قابل توجهی میان مطالبات با خواسته های محیطی و توانایی پاسخ فرد به آنها وجود داشته باشد. به همان اندازه که مطالبات یا خواسته های محیطی افزایش می یابد و یا توانایی پاسخ فرد کاهش پیدا کند، احتمال اینکه استرس موجب تجربیات منفی بیشتری شود افزایش می یابد و در نهایت به تحلیل رفتگی شغلی منجر می گردد(1). مسلش (1983) تحلیل رفتگی را کارکرد سه عامل فرسودگی عاطفی، تهی شدن از ویژگی های فردی (مسخ شخصیت) و کاهش عملکرد شخصی می داند. در این حالت، شغل معنا و اهمیت خود را از دست می دهد و شخصی که دچار تحلیل رفتگی شده، دائم خسته به نظر می رسد، پرخاشگر است، بدگمان، منفی باف و کلافه است و خود را در بن بست می بیند. بیماری (2). جو سازمانی نامطلوب می تواند به استرس و نهایتاً به تحلیل رفتگی منجر شود و پیامدهای منفی زیادی را برای معلمان وفعالیت های آموزشی مدرسه در پی خواهد داشت. به عبارتی دیگر، پیامدهای آن بر کیفیت تدریس، زندگی شخصی و از همه مهمتر بر عملکرد آموزشی دانش آموزان تاثیر می گذارد و به طور کلی عملکرد معلم را مختل می سازد (3). لذا هدف از تحقیق حاضر، تعیین رابطه بین جو سازمانی با میزان تحلیل رفتگی شغلی معلمان غیر تربیت بدنی مدارس شهرستان نهاوند می باشد. روش تحقیق: جامعه آماری این تحقیق را معلمان غیر تربیت بدنی مدارس شهرستان نهاوند تشکیل داده اند. نمونه آماری را 208 نفر از معلمان غیر تربیت بدنی دو مقطع راهنمایی و دبیرستان تشکیل می دادند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد توصیف جو سازمانی (OCDQ-RS) و پرسشنامه استاندارد شده تحلیل رفتگی شغلی مسلش (MBI) استفاده شد. برای بررسی و مقایسه توصیفی داده ها از روش آمار توصیفی و برای تجزیه و تحلیل استنباطی اطلاعات تحقیق از آزمون همبستگی کندال استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss ver 19 استفاده گردیده است. کلیه عملیات آماری در فاصله اطمینان 95/0 و 05/0 = برآورد شد. نتایج تحقیق : ضریب همبستگی کندال بین جو سازمانی مدارس و فرسودگی هیجانی معلمان غیرتربیت بدنی، 171/. - (همبستگی معکوس و معنی دار) می باشد(0/05 p ≤). به این معنی که هر چه جو سازمانی بیشتر به باز بودن گرایش پیدا کند از میزان فرسودگی هیجانی معلمان کاسته می شود. ضریب همبستگی کندال بین جو سازمانی مدارس و مسخ شخصیت معلمان غیرتربیت بدنی، 301/.- (همبستگی معکوس و معنی دار) می باشد (0/05 p ≤ ). یعنی با افزایش میزان باز بودن جو سازمانی مدارس از میزان مسخ شخصیت معلمان کاسته می شود. ضریب همبستگی کندال بین جو سازمانی مدارس و موفقیت فردی معلمان غیرتربیت بدنی، 168/. (همبستگی مثبت و معنی دار) می باشد (0/05 p ≤ ). یعنی هر چه جو سازمانی مدارس بیشتر به باز بودن گرایش پیدا کند، معلمان احساس موفقیت فردی بیشتری می کنند. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد که در مدارس با جو باز، مدیر، رهبری پویاست که هم وظیفه مدار و هم رابطه مدار است و معلمان متعهد به تدریس می باشند (4). همچنین در این تحقیق مشاهده شد که بین جو سازمانی مدارس و موفقیت فردی معلمان ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد نتایج حاصل در جهت کمک به توسعه آگاهی مدیران و ایجاد زمینه برای برنامه ریزی مناسب در جهت حل مشکلات ورزشکاران و همچنین در جهت تاکید بر عامل انگیزشی به عنوان یک متغیر مهم در عملکرد و تحلیل رفتگی ورزشکاران می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در هر صورت، با توجه به اهمیت و ضرورت سلامت روانی این معلمان، لازم است کلیه مدیران یا مسئولان آموزش و پرورش در راستای ایجاد جوی سالم و مطلوب در مدارس تلاش کنند تا از این راه دستیابی به اهداف آموزش و پرورش به نحو هر چه مطلوب تر امکان پذیر شود.

جو باز، جو بسته، تحلیل رفتگی شغلی