تحلیلی بر آمایش سرزمین شهرستان گنبد کاووس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی انطباق کاربری¬های فعلی و توسعه مدل¬های آمایش سرزمین در شهرستان گنبد کاووس انجام گردید. در آمایش شهرستان گنبد کاووس شش نقشه پایه اطلاعاتی شامل نقشه¬هاي طبقات ارتفاع از سطح دريا، درصد شيب، جهت شیب، تیپ خاک¬ها، تيپ و تراكم پوشش گياهي به روش دوتايي با هم تركيب شده و در نتيجه 998 اكوسيستم خرد يا واحد زيست¬محيطي مشخص گرديد. محدوده مورد مطالعه داراي پنج نوع كاربري فعلي شامل كشاورزي، جنگل، مسكوني، آبزی-پروری و مراتع مي¬باشد. روش شناسی این مقاله به صورت تجزیه و تحلیل سیستمی می¬باشد. این روش ارزيابي منابع محيطي است،دراین مقاله تمامی مراحل فوق درمحیط کاریArcGISوتوسط ابزارتلفیق (Intersect) استفاده می‬شود. ازنرم افزار Xtools جهت انتقال داده‬ها از محیطGIS به محیط اکسل استفاده می‬گردد. ازنرم افزاراکسل جهت انجام محاسبات ریاضی وآماری استفاده خواهد شد. همچنین تمامی برنامه‬های کدنویسی برنامه آمایش سرزمین این مطالعه درمحیط کاریArcGISو توسطField calculator و ابزار پرسوجو(Query) انجام شده است. نتایج حاصل ازاین تحقیق نشان می دهدکه كاربردهايي نظير جنگل، مرتع، كشاورزي، آبزي پروري، تفرج و توريسم، توسعه شهري و روستايي را تعيين و درجه‌بندي مي‌نمايد.كه كاربري مرتعداری داراي بیشترین و مسكوني داراي كمترين مساحت مي¬باشند نقشه توان آتي حاصله مبين آن است كه منطقه داراي 7 توان اكولو‍‍‍ژيكي شامل كشاورزي و مرتعداري، ¬جنگلداري، ¬توسعه شهري روستايي صنعتي، حفاظت و تفرج متمركز و تفرج گسترده و آبزی پروری مي-باشد. كه توان کشاورزی و مرتعداری داراي بيشترين و توسعه شهري داراي كمترين مساحت مي¬باشد. از مقايسه نقشه¬هاي كاربري آتي و فعلي مشخص گرديد كه بايد دو كاربري شامل حفاظت و تفرج متمركز در برنامه¬هاي اجرايي منطقه قرار گيرد. همچنين نقشه توان اكولوژيكي آتي نشان مي¬دهد كه بايد برخی مناطق مورد حفاظت قرار گيرد بنابراين در اين زمينه نيز بايد تمهيدات لازم را انديشيد.

آمایش سرزمین، مدل توان اکولوژیک، انطباق¬پذیری کاربری¬ها، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، شهرستان گنبد کاووس