امکان سنجي پتانسيل سيلابهاي حداکثر به منظور استفاده و بهره برداري بهينه از منابع آبي در حوضه آبخيز چرداول ايلام

کشور ايران با متوسط بارش حدود 240 ميليمتر و پراکنش زماني-مکاني شديد از نوسانات بالاي بيلان آبي رنج مي برد که اين نوسانات توأم با خشکسالي ها و سيلاب هاي بزرگ بوده است. عدم شناخت دقيق از وضعيت آبدهي و وقوع بارش در داخل حوضه ها، هر ساله موجب خسارات زياد از طريق فرسايش خاک، تخريب اراضي، از بين رفتن شبکه هاي آبياري و در بخش هاي آبگير آن به صورت آبگيري سطح حوضه، پر شدن مخازن سدها و سازه هاي آبي مي شود. جهت طراحي سازه هاي آبي در مناطقي که داده هاي هيدرولوژي براي تعيين سيلاب وجود ندارد، فرمول هاي تجربي زيادي توسط هيدرولوژيست ها پيشنهاد شده است که اغلب با مناطق خاصي مطابقت دارند. در اينجا از روش کريگر به لحاظ سازگاري و مطابقت با منطقه مورد مطالعه، جهت برآورد سيلاب حداکثر استفاده شده است. در اين تحقيق به لحاظ اهميت موضوع، سعي شده تا علاوه بر برآورد سيلاب حداکثر، پتانسيل آن در حوضه هم مورد بررسي قرار گيرد. بر اساس اين روش دبي سيلاب حداکثر حوضه حدود 22/303852 فوت مکعب در ثانيه برآورد گرديد. علاوه بر اين به منظور آگاهي و شناخت حوضه از نظر توليد سيلاب حداکثر، اقدام به تهيه نقشه پتانسيل سيلاب حداکثر در محيط GIS با 4 طبقه خيلي زياد، زياد، متوسط و کم يا ناچيز شده است. بر اساس اين نقشه که از تلفيق 6 لايه مؤثر در توليد سيلاب يعني شيب، ليتولوژي، رواناب، پوشش زمين، خاک و کاربري اراضي بدست آمده است، بيش از 42 درصد از سطح حوضه داراي پتانسيل بسيار بالا به لحاظ توليد سيلاب حداکثر مي باشد. همچنين بر اساس اين نقشه، مناطق با پتانسيل بسيار بالاي سيلاب حداکثر عمدتاً منطبق بر شيب هاي نسبتاً تند، جنس سنگ بيشتر آهکي و اراضي با پوشش جنگلي پراکنده که به صورت چند توده نسبتاً طويل در شمال و جنوب حوضه با روند شمال غربي - جنوب شرقي مي باشند. مناطق با پتانسيل بالا عمدتاً در بخشهاي مرکزي حوضه که باز روندي شمال غربي-جنوب شرقي دارند و منطبق بر اراضي کشاورزي ديم و سنگهاي آهکي و صخره اي اند. مناطق با پتانسيل متوسط و ناچيز سيلاب حداکثر منطبق بر اراضي کم شيب و مرتعي که به صورت نسبتاً پراکنده در سطح حوضه قرار گرفته اند.

دبي حداکثر سيلاب- ضريب جريان- روش کريگر- GIS - چرداول