ریشه شناخت ده واژه از گویش تالشی مرکزی

تالشی از زبان‌های ایرانی شمال غربی است که در کرانه‌های جنوب غربی دریای خزر، از سفیدرود در جنوب تا لنکران جمهوری آذربایجان در شمال، متداول است و به سه گویش ‌شمالی، مرکزی و جنوبی طبقه‌بندی می‌شود. از منظر ریشه‌شناسی، زبان‌های ایرانی به‌ویژه تالشی کمتر مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. ارتباط تاریخی زبان‌ها از طریق پژوهش‌های ریشه‌شناسی بیشتر و بهتر درک می‌شود. در این مقاله ده واژه از گویش تالشی ریشه‌شناسی شده و بر اساس آوانگاری ثبت‌شده در گویش تالشی مرکزی دکتر محرم رضایتی کیشه‌خاله آورده و برابر واژه در دیگر گویش‌های تالشی و گویش‌های ایرانی نیز ذکر گردیده است. واژه‌های ریشه‌شناسی عبارتند برف var، باد vā، چشمه xuni، دریا d’ayrā، سرب sǝlf، ملخ vaštak، لاک‌پشت kasǝ، شپش əsbəj، کلاغ kalāj، قورباغه varz’ak، بررسی ریشه¬شناختی گویش تالشی، به‌روشنی پیوستگی و قرابت این گویش را که از گویش‌های ایرانی نو است، با زبان¬هاي ایرانی در سه دورة تاریخی و نیز دیگر گویش¬هاي ایرانی که در این سرزمین تکلم می¬شوند نشان می¬دهد و این امر خود کمک شایانی خواهد بود در جهت حفظ و نگهداري این گویش که به‌واسطۀ گرایش گویشوران تالشی به زبان فارسی معیار، اندك¬اندك در حال زوال است و افزون بر آن، زمینۀ مناسبی فراهم خواهد نمود براي پژوهش¬هاي زبانی دیگر گویش-هاي ایرانی که با این گویش پیوند زبانی و تاریخی دارند.

تالشی مرکزی، ریشه‌شناسی، گویش‌های ایرانی