مشارکت سیاسی در ایران امروز؛ در ارزیابی تطبیقی با آمریکا، فرانسه و انگلیس

مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌های کلان، یکی از مهم ترین اصول نظام‌های مردم‌سالار در دنیای امروز است. گرچه موضوع نقش مردم در پدیدآوردن نظام سیاسی نیز، در این راستا اهمیت فراوان دارد؛ اما آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است، مطالعه تطبیقی دخالت مستمر و مشارکت مستقیم و غیرمستقیم مردم در اداره‌ی حکومت و گزینش حاکمان و یا تعیین ناظرانی برای مهار کردن قدرت، در جمهوری اسلامی ایران و در مقایسه با کشورهای آمریکا، فرانسه و انگلیس است. مهمترین ابزار در این عرصه، برگزاری انتخابات در موارد گوناگون است که مردم با شرکت در آن، به گزینش نمایندگان و وکلای خود در نهادهای عالیه‌ی نظام سیاسی، مبادرت می‌ورزند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نوعی حکومت نمایندگی را طراحی کرده است که بر اساس آن، حکومت به وسیله‌ی نمایندگان مردم اداره می‌شود؛ نمایندگانی که با برگزاری انتخابات عمومی متعدد؛ در عرصه‌ ی رهبری نظام؛ به طور غیر مستقیم و در عرصه های اجرایی و قانون‌گذاری؛ به طور مستقیم، برگزیده می‌شوند. جمهوریت و دموکراسی در ایران امروز، در عین‌حال که منطبق بر موازین مردم‌سالاری است؛ اما به لحاظ تمایز؛ بلکه تباین ایدئولوژیک و فرهنگی با غرب سکولار و لیبرال دموکراسی، با نظام های سیاسی کشورهایی؛ نظیر فرانسه, انگلیس و آمریکا که در قالب‌های حزبی و جامعه مدنی مبتنی بر دموکراسی‌های پارلمانی رقابتی نخبه‌گرا و تکثر‌گرا طراحی شده اند، تفاوت‌های عمده داشته و الگوی نوینی از مردم‌سالاری دینی را عرضه کرده است که در عین برخورداری از بسیاری از مزایا و امتیازات نظام‌های مزبور، فاقد بسیاری از محدودیت‌ها و کاستی‌های آن‌ها نیز هست.

مشارکت سیاسی، ایران، آمریکا، فرانسه، انگلیس.