ماهیت تاویل با تکیه بر دیدگاه سیدحیدرآملی (ره) (درتفسیرمحیط اعظم)

تأویل در معارف قرآنی اهميت فراواني دارد و آثار بسیار ارزشمندی در ایـن حـوزه تألیف گردیده است‌، از جمله دانشمند شیعی که پیرامون تأویل قرآن به ارائه نظر عرفانی می پردازد، سید حیدر آملی می باشد. اين پژوهش بر آن است تا با روش توصيفی- تحليلی ، ضمن بررسی چیستی تأویل آیات قرآن کریم و دسته بندی منطقی ديدگاههای تأويلی از نگاه مفسران و کشف اختلاف آراء آنان، ماهیت تأویل را از نگاه سيد حيدر آملی مشخص نمايد که اين تأويل در معنای بطن قرآن است و یا در معنای مجازی، تفسیر به رای، مصادیق خارجی و یا حقیقت واعیان خارجی ویا توجیه آیات متشابه به وجه صحیح است . در اين راستا با تکيه بر کتاب تفسيری المحيط الأعظم، به بررسی اصول و مبانی تأويلی سيد حيدر آملی پرداخته که به مسأله تأويل در معنای تطبيق و همخوانی کتاب تکوينی و تدوينی که متشکل از سه کتاب قرآنی جمعی، آفاقی، انفسی است، پرداخته که از ارتباطی طولی و ترتيبی برخوردار است و به معرفة الله مي انجامد. از نگاه ايشان؛ مسأله چند بطنی بودن قرآن و فهم لايه های باطنی آن به وجوب تأويل اشاره دارد که سيد حيدر در اثبات اين وجوب از دلايل عقلی و نقلي بهره جسته است که از اين رهگذر، نحله¬ی تأويلی ايشان در فهم لايه های معرفتي قرآن کريم شناسايی مي شود.

سید حیدر آملی، المحیط الاعظم، قرآن کريم، تأویل، تفسیر.