سید میران و شیخ صنعان، مریدان راه عشق

روایت شیخ صنعان، در مثنوی مشهور عطار نیشابوری(627- 537 ه. ق)که خود برگرفته از روایتی کوتاه از تفسیر کشف الاسرار میبدی (وف 530 ه. ق) است، از روایت‌های تمثیلی ـ عارفانه‌ای است که در روایت‌های بعد از خود به گونه‌هایی دیگر بازآفرینی شده و به عبارتی دیگر در میدان مناسبات بینامتنی (Intertextuality relationships) واقع شده‌است. داستان شیخ صنعان حكایت دلباختگی پیری عابد بر دختری مسیحی است. شیخ در سودای وصال دختر، از هرآنچه بدان اعتقاد داشته دل می‌برد و به خواست او برخلاف تمام قوانین دینی و اعتقادی‌اش عمل می‌کرده فکر بدنامی از سرخارج می‏کند. در ادبیات داستانی معاصر نیز علي‏محمد افغاني در کتاب شوهر آهو خانم خالق سید میران شخصیتی چون شیخ صنعان است که در راه عشق دین و ایمانش را می‏فروشد و .... چنین به‌نظر می‌رسد که علی‌محمد افغانی داستان شیخ صنعان را در گوشه ذهن داشته است و بین این دو روایت نوعی خویشاوندی وجود دارد. در این مقاله کوشیده‏ایم با بررسی وجوه اشتراک این دو داستان چگونگی روابط بینامتنی این دو متن را بررسی و اثبات کنیم.

شيخ صنعان، شوهر آهوخانم، عشق، بدنامی، روابط بینامتنی