چکیده :

اعتماد به نفس چيست؟ آيا مي‌توان در وجود آدمي اعتماد به نفس ايجاد كرد؟ اين حالت نفساني از چه طريقي حاصل مي‌شود؟ كيفيت حصول آن چيست؟ اين سؤالات در بدو امر بظاهر پرسش‌هايي صرفا روان‌شناسانه تلقي مي‌شوند و به نظر مي‌رسد كه پاسخ آنها را بايد در اين عرصه از دانش بشري جستجو كرد. اين، شايد بواسطة تلاش روان‌شناسي براي پاسخ به سؤالات اين حوزه بوده است اما بواقع، اعتماد به نفس نيز همانند ساير حالات نفساني آدمي، امري است كه با "شخصيت" يعني با كليت وجود انسان پيوند مي‌خورد و درك معنا و مصاديق آن نيازمند تلاشي جامع‌الاطراف در حوزة انسان‌شناسي –اعم از علمي و فلسفي و بويژه ديني- است. از آنجا كه نگارنده "يادگيري" را نه تغيير رفتار يا تغيير ساختارهاي شناختي فرد بلكه تغيير شخصيت و -به تبع- "تربيت" را هدايت رشد شخصيت مي‌داند، بي‌ترديد اعتماد به نفس چونان حالتي نفساني كه پيوندي عميق با "شخصيت" آدمي دارد يكي از مواضع عمل تربيتي و -نتيجتا- موضوعات دانش تربيتي است. اكنون با نگاه به دو موضوع "اعتماد به نفس" و "تربيت" بايد براي پاسخ به اين سؤالات اساسي كنجكاوي نمود كه: تعليم و تربيت چگونه مي‌تواند به افزايش اعتماد به نفس كمك كند؟ چه نوع تربيتي چنين تواني دارد؟ آيا هر نوع تربيتي مي‌تواند چنين ويژگي را دارا باشد؟ كداميك از اصول جهاني تعليم‌وتربيت بر افزايش اعتماد به نفس تأكيد دارد؟ تربيت اسلامي، نوع خاصي از تربيت است كه تفاوت آن با ساير انواع تربيت در تبيين معنا و مصاديق "نافعيت يادگيري" است؛ آن گونه كه جهت، اندازه و شيوة "رشد شخصيت" را در قالب مفهوم "هدايت" به منظور ايجاد "يادگيري نافع" مشخص مي‌كند. حال آيا تربيت اسلامي با تأكيد بر اصل تربيتي "سنديت"، اصولي نظير "فعاليت" و "حريت" را زير پا مي‌گذارد و در نتيجه اعتماد به نفس متربيان را كاهش مي‌دهد؟ يا به عكس، با تكيه بر اصول اساسي تعليم‌وتربيت بر اعتماد به نفس شاگردان مي‌افزايد؟ چه ديدگاهي در تربيت اسلامي بيشترين تأثير را در افزايش اعتماد به نفس دارد؟ 4 آنچه نگارنده در حوزه تربيت اسلامي در قالب "نظرية بصيرت" مطرح نموده است با تكيه بر سه عنصر "فهم"، "نقد" و "تصميم‌گيري" مي‌تواند يكي از بهترين دلايل براي اين مدعا باشد كه تربيت اسلامي بيش از هر نظام تربيتي ديگري بر افزايش اعتماد به نفس فردي و جمعي مؤثر است و اين البته زماني ممكن است كه به تربيت اسلامي از منظر "ديدگاه تربيتي بصيرت‌گرا" بنگريم. "ديدگاه تربيتي بصيرت‌گرا" چيست؟ "نظريه بصيرت" در تعليم و تربيت اسلامي چه مي‌گويد؟ چگونه اتخاذ روشهاي بصيرت‌گرا در تعليم و تربيت اسلامي، موجب افزايش اعتماد به نفس فردي و اجتماعي مي‌گردد؟ اينها سؤالاتي كه است كه با روش توصيفي-تحليلي در مقالة حاضر بدانها پاسخ داده مي‌شود.

کلید واژگان :

يادگيري، يادگيري نافع، تربيت، اصول تربيت، فهم، نقد، تصميم‌گيري، رشد شخصيت، هدايت، اعتماد به نفس، نظريه بصيرت،ديدگاه تربيتي بصيرت‌گرا



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک